Start » Historie » Historie - Uitgebreid - | ||||||||||||||
↸De start - Historische terugblik op een kwart eeuw VWG
November 1979: een vijftal vogelliefhebbers (Jaap van
der Steen,, Henri van Bostelen,en Cor Tonkens) besloot
een vogelwerkgroep op te richten. Men wilde van natuur, landschap en met
name vogels genieten en eraan bijdragen deze waarden te behouden. Kort
daarop vond op ↸Uitbreiding van activiteitenIn de beginjaren kwamen er regelmatig verenigingsactiviteiten bij. Het
jaar 1982 bleek dienaangaand belangrijk: men startte
met weidevogelbescherming en het uitleggen van vlotjes als broedplekaanbod
voor de Zwarte Stern. Verder ging de Vogelwerkgroep (in het vervolg afgekort
als VWG) een samenwerkingsverband aan met het IVN-afdeling Alphen a/d.
Rijn e.o. Aan de Koudekerkse Lagewaard wilde men n.l. een “natuurtuin”
aanleggen en onderhouden om daar langzamerhand polderflora te krijgen.
Intussen begon het najaars-vogelkijkweekend een jaarlijkse traditie te
worden: Texel werd een begrip, het Deltagebied bleef in ere; in een later
stadium werd het drieluik voltooid met de toevoeging van het Lauwersmeergebied.
Het trefpunt voor de - nog steeds - informele avonden werd verlegd naar
de bovenzaal van Café de Hoek bij de Koudekerkse brug, tot in 1998
bleef dit zo.
↸PubliekseducatieIn januari 1986 zag de Educatiecommissie het levenslicht.
Deze ging zich bezig houden met het organiseren van publieksexcursies
en –avonden, het opzetten en geven van cursussen en later het beheer
van de diatheek. Maar er was ook dit jaar meer! In maart werd een bomeninventarisatie
aan de gemeente Koudekerk a/d. Rijn overhandigd. Tijdens de Algemene Ledenvergadering
op 20 februari schonk de commissie Landschapsbeheer een voorzittershamer,
vervaardigd uit hout van es, wilg en els. Op diezelfde bijeenkomst werd
de eerste versie van de diatheek-catalogus overhandigd, deze diaverzameling
groeide uit tot ± 750 dia’s in 1997. Een aantal leden werkte
mee aan de realisering van het ooievaar-buitenstation “De Aarhorst”
in Alphen a/d Rijn. Dit werd op 20 september geopend. Tijdens de wintermaanden
werd het (nog steeds niet bezette) ooievaarpaalnest aan het Spookverlaat
gerestaureerd onder het motto “de aanhouder wint”.
↸Amalia geeft de VWG een gezicht Op 24 september 1992 nam de Ledenvergadering het historische
besluit om aan het Spookverlaat nabij het ooievaarpaalnest een vogelobservatiehut
te bouwen. Om dit project te ontwikkelen en uit te (doen) voeren werd
een werkgroep in het leven geroepen. In hetzelfde jaar kreeg de VWG zitting
in de Stuurgroep Landschapsplan van de gemeente Rijnwoude. Tijdens de
eerste helft van de jaren ’90 groeide het P.R.-gebeuren snel: relaties
met de pers werden verdiept, leden en/of activiteiten kregen geregeld
een plaats in uitzendingen van Radio Leiderdorp, Radio West en later ook
Radio Rijnwoude, en in vermeldingen op kabelnetten. Ook werd informatie
verstrekt tijdens open dagen van de WLTO, publieksavonden en -excursies,
later de Boomfeestdag, Staatsbosbeheer, Wijk & Wouden, enz. ↸De Wilck erkend!1995 bracht behalve allerlei belangrijks ook alweer feest: de VWG werd 15 jaar. In dit kader werden 10 leden en 9 agrariërs “van het eerste uur” bedacht met een attentie in de vorm van een oorkonde. De leden kregen tegen korting een busexcursie naar het noordelijk Deltagebied aangeboden. Dit idee bleek de basis te zijn voor de erna in het leven geroepen jaarlijkse educatieve busexcursie naar dezelfde contreien. De educatiecommissie startte met een zelf opgezette, veelzijdige en een seizoen (september/mei) vullende cursus “Vogel-Allerlei”; deze bleek een succes waardoor er in totaal vijfmaal achtereen (dus tot in 2000) werd doorgegaan. Financiële cursusoverschotten konden worden aangewend voor de aanschaf van kwalitatief goede en eigentijdse apparatuur. Waar via educatieve activiteiten leden toestroomden zorgde met name het landschapsbeheer voor mogelijkheden om de geldelijke positie van de vereniging te verstevigen. En eindelijk: het ooievaarpaalnest werd verrijkt met het eerste uiver-broedsel, dat helaas (nog …..) niet uitvloog. Het natuurgebied Spookverlaat-Kruiskade kon voor het eerst voor Staatsbosbeheer op broedvogels worden geïnventariseerd. In maart werd de eerste verenigingscoördinator Tellingen en Inventarisaties geïnstalleerd; dit mondde o.a. uit in de start van jaarlijkse wintertellingen van oktober t/m. maart aan beide kanten van de Oude Rijn tussen Alphen en Leiden. Naderhand werden ook structureel gegevens aangaande andere vogelsoorten (koloniebroeders als Zwarte Stern en Oeverzwaluw, Ooievaar en allang de Huiszwaluw) ingezonden en landelijk centraal verwerkt/opgeslagen. Erg belangwekkend was het van de Minister van LNV in het najaar ontvangen bericht waarin deze De Wilck als “Belangrijk Vogelgebied”(voor de Kleine Zwaan) erkende. Als gevolg hiervan nam Vogelbescherming Nederland de belangenbehartiging naar de Rijksoverheid (gedeeltelijk) over. Dit om e.e.a. in de pas te laten lopen met de vele andere gebieden die dezelfde procedure aangaande de Europese Vogelrichtlijn ondergingen. in 1996 passeerde het ledental de grens van 150. Aangaande
PR.-zaken werd in oktober een (financiële) knoop doorgehakt en was
de vereniging een groot, mooi ogend maar vooral functioneel informatiepaneel
rijker. Daarnaast werden we vanaf dit jaar in meerdere of mindere mate
en met sterk wisselend succes in Leiderdorp en Rijnwoude betrokken bij
het gemeentelijk groenbeheer. Het nestkastenbeheer was intussen uitgegroeid
tot zeven sectoren: Koudekerk 3, Hazerswoude-Rijndijk 1, Hazerswoude-Dorp
1 en Leiderdorp 2. In mei organiseerden we op verzoek weer een informatieve
vogeltentoonstelling, nu in de “bieb” van Hazerswoude-Dorp.
Op 16 maart werd het ooievaarpaalnest helemaal vernieuwd: de paal is nu
van metaal, dit verlengt de levensduur enorm. Eind september werden ter
gelegenheid van de World- en Euro-Bird Watch in de polders van Rijnwoude
en omgeving niet minder dan 30.772 vogels, verdeeld over 69 soorten, geteld. ↸Ruimtelijke Ordening - Herinrichtingen in ons werkgebiedVanaf september 1999 werd “Het Anker” in Hazerswoude-Rijndijk de thuishaven. Van groot belang was het deelnemen aan de inspreekronde inzake het al of niet doorgaan van de HSL-boortunnel onder o.a. De Wilck. Wegens het snel stijgende aantal tijdrovende en diepgaande zaken werd de commissie Overheidszaken, Ruimtelijke Ordening en Openbare Werken (OZ,RO en OW) ingesteld. Steeds meer bleek het n.l. van het grootste belang om vanaf de beginstadia, voordat de formele procedures in gang worden gezet, bij het vooroverleg aangaande allerlei plannen betrokken te zijn. Namens en voor Vogelbescherming Nederland werd een VWG-lid aangesteld als zogenaamde Wetlandwacht voor De Wilck. Met de kennis en ervaring van de gehele vereniging daarachter fungeert deze als bewaker en jaarlijkse rapporteur aangaande (mogelijke bedreiging van de natuurwaarden van) De Wilck als Belangrijk Vogelgebied. Met dank aan Rijkswaterstaat verrees precies op tijd een kunstmatige oeverzwaluwenbroedwand tussen de N11 en de spoorlijn, en wel in de ecozone Elfenbaan direct westelijk van de Oostvaart. Onze vereniging beheert dit bouwsel voor het Zuid-Hollands Landschap. Dankzij inspanningen van enkele leden bij Rijkswaterstaat kon een visdievenkolonie in de lus van de N11 oostelijk van het Gouwe-aquaduct worden beschermd tijdens werkzaamheden aldaar. Het veldwerk om gegevens voor de Atlas Nederlandse Broedvogels 1998-2000 te verkrijgen werd afgerond, dit standaardwerk verscheen in november 2002. Voor Staatsbosbeheer werd gestart met jaarlijkse broedvogelinventarisatie van weidevogelreservaat De Wilck, voorheen deden andere instanties dit. De gegevens van de huiszwaluwnestentellingen in Rijnwoude en Leiderdorp integreerden in het overzicht van de Zwaluwenwerkgroep Alphen a/d. Rijn e.o., waardoor een groot gebied geheel werd afgedekt. Het nestkastenbestand bereikte de recordhoogte van 284 en de natuurtuin werd driemaal op de aanwezige flora geïnventariseerd. In overleg met Staatsbosbeheer werd door de “knotploeg” machinaal op een aantal plekken in de bosjes langs het Spookverlaat “stormschade” gecreëerd. Bij 22 agrariërs waren 21 weidevogelbeheerders/-sters actief op 510 ha land; men vond 966 nesten waarvan er 661 uitkwamen, daarvan werden er 394 gespaard door daadwerkelijke nestbescherming. Bij de ledenexcursies begon het begrip “doelsoort” opgang te doen en bleek de eerste buitenlandse vogelreis (naar Zuidwest-Polen) een succes. De sector overheids- en publieke zaken begon steeds meer een wissel op mankracht en tijdsinvestering te trekken, dit noopte het bestuur tot limitering, importantie-gradering en afbakening van de regionale taak in het werkgebied. Op 31 maart werd de kroon op jarenlang tellen, lobbyen en administratief werk gezet: “De Wilck” verkreeg de door onze VWG zo begeerde en toch wel zwaar bevochten status van Europees Vogelrichtlijngebied! ↸Herinrichting van de VWGDoor naar 2001, het jaar waarin het ledental de 200
passeerde. Naast die forse groei was er op allerlei fronten al lang sprake
van meer, langduriger en ingewikkelder inspanningen. Op 22 maart werden
daarom de bestuurlijke organisatie en de verenigingsstruktuur aangepast:
delegatie van uitvoerend werk en een doorzichtige, logische en gemakkelijk
aan te passen organisatievorm. Het aantal bestuursleden ging van 7 naar
5 terug en de portefeuilleverdeling werd herzien; het uitvoerende werk
werd zoveel mogelijk gedelegeerd naar kwalitatief en kwantitatief goed
bemande commissies. Sindsdien staat er een jaarlijkse bijeenkomst van
het bestuur met de commissiecoördinatoren en enkele andere “dragende”
leden op de vergaderagenda. Financieel is het de VWG eigenlijk altijd naar wens gegaan, dankzij bijvoorbeeld de alertheid van de penningmeesters en de inbreng van de “knotploeg”. Er ging in 2003 in totaal aan inkomsten en uitgaven € 29.648 om. Vergelijk dit bedrag eens met het aantal guldens in 1981 ….. Het aankomende 25-jarig verenigingsbestaan (2005) moest worden gevierd, er werd een Jubileumcommissie (ofwel: Feestcommissie) geformeerd. Voorts kwam er behalve het traditionele najaarsweekend een voorjaarsweekend (Salland). De inmiddels traditionele educatieve busexcursie begin februari naar het Deltagebied voldeed nog steeds aan de verwachtingen. Een nieuwe korte publieks- en ledencursus “Steltlopers herkennen” (2 avonden en 2 excursies) was met 43 deelnemers volgeboekt. Landschapsbeheer vestigde een record met 303 vrijwilligersdagen. Het absolute hoogtepunt diende zich in oktober aan: de officiële opening van “De Zaagbek”, het pauzeverblijf voor onze knotters en tevens onze eigen bespreekruimte met bijvoorbeeld Staatsbosbeheer. Van binnen en buiten grandioos opgeknapt, beplanting erbij en een beschikbaar gestelde standplaatsplek die niet misstaat! Negatief daarentegen was de gedurende de laatste jaren zwaar toegenomen predatie van weidevogelbroedsels in de omgeving van het Spookverlaat. Oorzaak is vooral biotoopverandering (doorgroeiende bosjes enz.) die voor o.a. kraaien rust-, schuil- en nestelkansen bieden. Tegen het einde van het jaar viel door verschillende oorzaken de redactie van “De Braakbal” uiteen, via een tijdelijke oplossing kon er spoedig een nieuw team worden gevormd. ↸2004: Een kwart eeuw Vogelwerkgroep Koudekerk / Hazerswoude e.o.Tot slot het jaar 2004, het 25e VWG-levensjaar. Helaas werd de vogelhut voor de zoveelste keer door vandalen “behandeld”, gelukkig konden we in de herfst het nodige aan onderhouds- en herstelwerk uitvoeren. “De Braakbal” digitaliseerde nog meer, zowel aangaande copyverwerving als planning, verwerking, lay-out en drukwerkverzending; vanaf het maartnummer van 2005 krijgt het blad een nieuw jasje (= voorpagina). Intussen bedraagt de oplage 250 stuks. Ook de jaarlijkse publieksfolder werd inhoudelijk en qua vormgeving gemoderniseerd. De derde buitenlandse vogelreis bracht de 22 deelnemende leden heel veel vogel- en ander plezier in Noordoost-Hongarije. De Jubileumcommissie organiseerde op 22 mei een sponsorvogeltocht door het werkgebied, die 93 waargenomen soorten en meer dan €1100 opleverde. Verder werd het werk voor een speciale jubileum-editie van “De Braakbal” (begin februari 2005 uitkomend) gestart. Het weidevogelbeheer beschermde met 29 vrijwilligers bij 32 agrariërs 729 ha. Plotsklaps bleek het ooievaarsnestplatform hard aan vervanging toe. Het ledental stond 31 december op 214. In al de voorafgaande jaren is op allerlei niveaus en in veel disciplines een aanzienlijk relatiebestand opgebouwd. ↸De toekomst, 2005 en verderHoewel niemand koffiedik kan kijken mogen we er beslist van uitgaan dat onze regio er de komende 25 jaar heel anders uit zal gaan zien. Maar dat gold ook voor de periode van 1980 tot 2005. De VWG zelf veranderde wat samenstelling, organisatie en deels activiteiten betreft ook flink gedurende de achter ons liggende periode. In 2030 zal men in vergelijking met de dag van nu hoogstwaarschijnlijk eenzelfde conclusie kunnen trekken. Als onze vereniging flexibiliteit en alertheid kan blijven opbrengen zal zij normaal gesproken op allerlei fronten haar inbreng en activiteiten kunnen behouden. Daarvoor zijn onderling saamhorigheidsgevoel en stimulering, gebundeld enthousiasme en gezamenlijke liefde voor het natuurgebeuren een eerste vereiste. Hopelijk kunnen onze opvolg(st)ers bij een volgend jubileum, net als wij nu, aan veel positiefs refereren als zij de balans over het gebied tussen Alphen a/d. Rijn en Leiden op hun beurt opmaken. |
||||||||||||||
| De auteur van dit artikelgeeft u graag meer informatie over de VWG. |