Wilde eend: gaat het nog wel goed?

Net als zo’n beetje in heel Nederland tref je ook in het Bentwoud wilde eenden aan. De huis, tuin en keuken eend, de eend die ik om redenen die ik niet meer kan achterhalen altijd boereneend heb genoemd. Tot ik me als vogelaar in de echte naam ging verdiepen. U kent ze wel: man met groene kop, vrouwtje bruin en onopvallend. Zelfs de meest van vogels verstookte mensen weten deze eend in ieder geval nog wel correct te benoemen. Het is de meest algemeen voorkomende watervogel en toch zou ik niet echt weten wat ik over de wilde eend moet zeggen. Als vogelaar mag ik dit niet eens bedenken, maar ik vind hem nogal saai. Hij is er altijd, overal. Aan die hele wilde eend valt echt niets spannends te beleven. Alhoewel? De laatste maanden bekruipt me toch een beetje een onaangenaam gevoel als ik weer een stelletje in een van de sloten van het Bentwoud zie dobberen. Want gaat het wel goed met ze?

Minder eenden?

Om de één of andere reden heb ik het gevoel dat ik steeds minder wilde eenden zie. Het is niet zo dat hele sloten leeg en uitgestorven zijn, maar het zijn er gewoon minder. En wat ik afgelopen voorjaar ook heel weinig gezien heb, zijn jonge eendjes. Of pulletjes zoals ik ze als vogelaar dien te noemen. Pullen is de naam voor niet vliegvlugge, jonge vogels. Persoonlijk vind ik het een absurde naam. Bij pullen denk ik aan iets dat je als kleiduifschieter uit de lucht moet halen of ik denk aan bier. Maar goed, weinig jonge eendjes dus dit jaar en als ik ze toevallig wel zag, dan zag ik ze een paar dagen later alsnog niet meer. De Vogelbescherming bevestigt mijn vermoedens als ik eens wat opzoek over de wilde eend. Het worden er minder, 30% minder zelfs. Niemand had het in eerste instantie echt in de gaten want ja, het is maar een gewone eend, hè? Wie let erop? De echte kenners gelukkig, dus 2020 is het jaar van de Wilde Eend. We gaan met z’n allen onderzoeken waarom de wilde eend in aantallen afneemt. Echt duidelijke redenen zijn er nog niet. Vooralsnog lijkt het te komen omdat door de warme winters in het Noorden er geen overwinteraars naar ons komen. Maar ook hun leefgebied wordt hier en daar bedreigd. Of er is een scheve man/vrouw verhouding. Kortom, we weten het niet. Maar een belangrijke vraag komt toch op:  zijn we over enkele tientallen jaren die wilde eend kwijt en gaan we dan als vogelaar helemaal uit ons dak als we er eentje zien?

Vrouwonvriendelijk

Dat zou toch wel jammer zijn hoewel ik niet echt warm loop voor de wilde eend. Met afschuw zie ik regelmatig hoe meerdere mannetjes achter een vrouwtje aan jagen. Hardhandig wordt ze gedwongen met deze of gene te paren waarbij ze van geluk mag spreken als ze niet verdrinkt. En vervolgens staat ze er alleen voor met een hele rits jongen achter zich aan en dat als het tegenzit drie keer per jaar. Zo’n vrouwtjes eend krijgt heel wat verdriet te verstouwen want de meeste jonkies overleven het volgens mij niet. Hun schattige uiterlijk roept geen medelijden op bij snoeken, roofvogels, katten en ander gespuis. Het leven van een vrouwtje wilde eend is hard. Geen wonder dat ze af en toe woedend zomaar in het niets aan het kwaken is. Dat mannetje is een stuk rustiger, maar hij heeft dan ook al het goede van het eendenleven te pakken. Lekker achter de vrouwtjes aan en als die voor zijn kroost zorgen, hangt hij met andere mannetjes als een stel hangjongeren rond in de sloot. Tja. Maar goed, het zou toch jammer zijn als die wilde eend helemaal verdwijnt. Ook omdat het de enige eend is met een krul in zijn staartje. Bovendien is het de eerste vogel waarmee veel jonge kinderen kennismaken in hun leven. De wilde eend is niet schuw en hij laat zich graag wat brood voeren. Voor velen van ons is zo het vogelen begonnen ooit. Dus hopelijk zien we deze eenden nog lang dobberen in onze sloten.