Langs de weg gelegen weilanden / boerenerven maken geen deel
uit van het echte inventarisatiewerk, behalve wanneer een in het gebied vastgesteld
territorium deels in het onderzoeksgebied ligt. Boerenzwaluw en Huiszwaluw
vallen daarom buiten dit kader.
Dit seizoen werden geen nieuwe broedvogelsoorten aan
de totaallijst toegevoegd, deze staat dus nog steeds op 70.
Eventuele presentie van een Kerkuil in een van de
schuren op het terrein van Van Schie is wegens afbraak en nieuwbouw aldaar
niet meer nagetrokken.
De oostgrens ligt bij het bosje vlakbij het tankstation
aan de N11 (ringweg Alphen), de Oostvaart vormt de westgrens. Over
de weg gemeten is de west naar oost afstand bijna 3 km, gemiddeld is het gebied
vanaf de rijweg niet diep. In totaal wordt ongeveer 25 ha geïnventariseerd.
Dit gebeurt door in afzonderlijke kleine tussenrondes om het gebied heen te
lopen, insteken tussen de plasjes te maken en waar nodig de bosjes behoedzaam
en weldoordacht te doorkruisen. Verder wordt telkens vanaf een ander startpunt
gewerkt of vanuit eenzelfde startplek andersom gelopen. Op deze manier wordt
zoveel mogelijk vermeden dat er vroeg of laat zingende soorten wellicht worden
gemist.
Als werkrichtlijnen worden de SOVON-BMP-regels van 2004
gehanteerd, deze Handleiding gaat behalve van de basisbegrippen “territorium”
en “broedpaar” ook uit van broedzekerheidscriteria. Behalve vanuit criteria
voor geldige waarnemingen werken we namelijk vanuit een speciale in zwaarte
oplopende codeserie aangaande presentie, paarvorming, territoriale en nestelactiviteiten,
eieren en jongen. Bij de holenbroeders is de door de nestkastenbeheerders
verstrekte controle-informatie zonodig aanvullend in de rapportage en kartering
ingebracht.
De gegevens worden op DVD verstrekt aan de eigenaar/beheerder
van het gebied Staatsbosbeheer (in ons geval de sectie Den Haag) door
middel van dit tekstuele en tabellarische verslag alsook een aantal digitale
stippenkaarten waarop alle territoria / broedparen staan ingetekend. Ook
wordt op een aparte stippenkaart aandacht gegeven aan vier specifieke groepen
aangaande habitatgebruik, de soorten van de Nederlandse Rode Lijst 2004 en
die van de Europese Vogelrichtlijn. Kortom, het streven is gericht op zoveel
mogelijk complete en uitgebreide gegevens. Sinds enkele jaren wordt ook via
een “special” de aandacht gevestigd op een van de vier groepen habitatgebruikers
(2008: bosvogels, 2009: moeras- en ruigtevogels). In dit verslag 2010 staan
de vogels van open water centraal. Ook worden beheerskeuzemogelijkheden en
–tips gegeven om bepaalde soorten of soortengroepen meer vestigings- en verblijfsmogelijkheden
te geven. Vanaf 2006 is zowel het tekstuele verslag als de eindkartering
digitaal opgezet en verwerkt. Dit maakt het mogelijk de hele rapportage
digitaal op cd op te slaan en op deze manier te distribueren en bewaren.
Ook de gemeente Rijnwoude ontvangt de verslaglegging.
Natuurlijk bewaart ook onze eigen VWG het rapport. Daarnaast wordt
de jaarlijkse informatie zonodig gebruikt voor bijzondere projecten zoals
bijv. de eind 2002 verschenen Nederlandse Broedvogelatlas 1998-2000
en het eens in de ongeveer tien jaar op te maken speciale uitgebreide broedvogelinventarisatierapport
voor Staatbosbeheer, dat we in 2006 over de periode 1995/2006 vervaardigden,
waarna het eind maart 2007 in druk verscheen.
Ook vindt aanwending van de gegevens plaats bij planning
en werkzaamheden van ons eigen landschapsbeheer. Ze worden ook gebruikt bij
overleg/inspraak met de overheid en andere instanties bij bijv. procedures
m.b.t. planologische besluitvorming, infrastructurele werken, enzovoort. Intussen
is het gebied met terugwerkende kracht t/m.1995 bij SOVON ingebracht
als BMP-plot. Verder is het de bedoeling dat vanaf 2011 de rondegegevens
rechtstreeks via SOVON digitaal worden ingebracht en aan het einde direct
digitaal worden geclusterd volgrens de SOVON-BMP-2004 richtlijnen en –criteria.
Dit scheelt enorm veel bureauwerk en energie, vermijdt eventuele fouten, verzekert
de uniformiteit nog meer en levert geweldige tijdwinst op. Voorts worden opmerkelijker
waarnemingen periodiek gepubliceerd in de “Braakbal”-rubriek Veldwaarnemingen
en zo in het archief opgenomen.
|
Soortnaam |
’95 |
’96 |
’97 |
’98 |
’99 |
’00 |
’01 |
’02 |
’03 |
’04 |
’05 |
’06 |
’07 |
’08 |
’09 |
‘10 |
|
01.Fuut |
2 |
5 |
5 |
7 |
9 |
7 |
7 |
8 |
7 |
10 |
9 |
10 |
8 |
11 |
6 |
9 |
|
02.BlauweReiger |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
03.Ooievaar |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
11 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
|
04.Knobbelzwaan |
2 |
4 |
5 |
3 |
3 |
2 |
3 |
5 |
6 |
56 |
5 |
8 |
6 |
6 |
5 |
|
|
05.GrauweGans |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
3 |
2 |
3 |
3 |
4 |
|
06.Kolgans |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0` |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
|
07.Soepgans |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
2 |
0 |
1 |
2 |
1 |
1 |
2 |
3 |
2 |
1 |
|
08.GroteCanadeseGans |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
3 |
1 |
1 |
2 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
|
09.Brandgans |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
0 |
|
10.Nijlgans |
1 |
1 |
1 |
3 |
2 |
1 |
1 |
2 |
2 |
3 |
3 |
2 |
3 |
5 |
4 |
6 |
|
11.Bergeend |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
|
12.WildeEend |
+ |
+ |
+ |
42 |
46 |
67 |
73 |
61 |
65 |
70 |
90 |
79 |
79 |
109 |
81 |
70 |
|
13.Soepeend |
? |
? |
? |
? |
? |
6 |
4 |
9 |
8 |
10 |
7 |
8 |
9 |
14 |
11 |
6 |
|
14.Smient |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
15.Slobeend |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
16.Kuifeend |
0 |
0 |
0 |
0 |
2 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
3 |
0 |
1 |
|
17.Buizerd |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
2 |
2 |
3 |
3 |
4 |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
18.Sperwer |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
2 |
2 |
2 |
2 |
4 |
4 |
2 |
3 |
3 |
2 |
1 |
|
19.Havik |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
|
20.Torenvalk |
2 |
2 |
1 |
2 |
2 |
1 |
2 |
1 |
2 |
1 |
2 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
|
21.Boomvalk |
2 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
|
22.Fazant(hanen/hennen+j.) |
4 |
8 |
10 |
15 |
11 |
13 |
9 |
6 |
7 |
8 |
8 |
8 |
9 |
6 |
5 |
7 |
|
23.Kip |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
2 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
24.Waterral |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
2 |
1 |
1 |
2 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
|
25.Waterhoen |
8 |
12 |
14 |
8 |
13 |
14 |
12 |
10 |
9 |
12 |
15 |
19 |
19 |
9 |
8 |
7 |
|
26.Meerkoet |
21 |
22 |
28 |
25 |
24 |
26 |
27 |
28 |
36 |
38 |
41 |
51 |
48 |
44 |
42 |
47 |
|
27.Scholekster |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
|
28.Houtduif |
21 |
23 |
26 |
29 |
30 |
26 |
23 |
20 |
24 |
18 |
22 |
19 |
21 |
13 |
17 |
9 |
|
29.Holenduif |
6 |
6 |
7 |
10 |
6 |
6 |
8 |
4 |
3 |
8 |
8 |
7 |
7 |
4 |
6 |
5 |
|
30.TurkseTortel |
0 |
1 |
1 |
2 |
1 |
2 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
31.Koekoek |
1 |
1 |
1 |
2 |
2 |
2 |
1 |
1 |
1 |
3 |
1 |
3 |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
32.Ransuil |
0 |
1 |
2 |
2 |
2 |
4 |
4 |
4 |
4 |
5 |
4 |
3 |
4 |
1 |
2 |
2 |
|
33.IJsvogel |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
0 |
|
34.GroteBonteSpecht |
0 |
0 |
2 |
0 |
0 |
1 |
2 |
2 |
4 |
4 |
5 |
4 |
4 |
2 |
3 |
4 |
|
35.GroeneSpecht |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
36.WitteKwikstaart |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
2 |
|
37.Winterkoning |
19 |
9 |
8 |
23 |
25 |
24 |
25 |
26 |
23 |
23 |
33 |
26 |
39 |
32 |
30 |
19 |
|
38.Heggenmus |
1 |
1 |
2 |
5 |
3 |
5 |
5 |
8 |
7 |
7 |
12 |
9 |
8 |
6 |
9 |
10 |
|
39.Blauwborst |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
|
40.Roodborst |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
2 |
0 |
0 |
1 |
0 |
2 |
3 |
4 |
5 |
8 |
3 |
|
41.Nachtegaal |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
42.Zanglijster |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
4 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
3 |
2 |
5 |
2 |
|
43.Merel |
19 |
14 |
12 |
18 |
17 |
19 |
16 |
25 |
24 |
25 |
26 |
24 |
30 |
22 |
17 |
18 |
|
44.Rietzanger |
1 |
2 |
1 |
1 |
2 |
2 |
0 |
2 |
1 |
2 |
1 |
1 |
0 |
0 |
1 |
3 |
|
45.Bosrietzanger |
9 |
7 |
4 |
4 |
4 |
4 |
6 |
5 |
2 |
3 |
5 |
10 |
6 |
9 |
6 |
5 |
|
46.KleineKarekiet |
14 |
23 |
18 |
22 |
24 |
26 |
20 |
22 |
22 |
24 |
24 |
31 |
26 |
23 |
27 |
23 |
|
47.GroteKarekiet |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
48.Spotvogel |
8 |
1 |
5 |
2 |
0 |
0 |
1 |
2 |
2 |
2 |
2 |
5 |
3 |
6 |
8 |
3 |
|
49.Braamsluiper |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
50.Grasmus |
1 |
0 |
2 |
3 |
5 |
6 |
4 |
5 |
4 |
0 |
2 |
2 |
2 |
0 |
2 |
1 |
|
51.Tuinfluiter |
18 |
11 |
15 |
17 |
10 |
10 |
6 |
14 |
18 |
19 |
16 |
11 |
9 |
13 |
21 |
17 |
|
52.Zwartkop |
5 |
0 |
7 |
2 |
5 |
7 |
9 |
10 |
13 |
18 |
14 |
18 |
20 |
17 |
18 |
18 |
|
53.Tjiftjaf |
5 |
4 |
12 |
8 |
10 |
10 |
13 |
12 |
14 |
14 |
11 |
10 |
22 |
14 |
14 |
16 |
|
54.Fitis |
15 |
16 |
9 |
11 |
11 |
12 |
14 |
12 |
11 |
5 |
7 |
10 |
9 |
4 |
8 |
4 |
|
55.Staartmees |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
3 |
3 |
2 |
3 |
3 |
2 |
1 |
3 |
2 |
|
56.Koolmees |
6 |
9 |
10 |
11 |
6 |
9 |
11 |
15 |
12 |
11 |
16 |
16 |
15 |
11 |
18 |
16 |
|
57.Pimpelmees |
2 |
3 |
2 |
4 |
5 |
4 |
6 |
10 |
7 |
8 |
9 |
12 |
12 |
12 |
13 |
11 |
|
58.Matkop |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
2 |
2 |
1 |
1 |
0 |
0 |
|
59.Boomkruiper |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
3 |
0 |
0 |
1 |
4 |
3 |
|
60.Gaai |
3 |
4 |
4 |
9 |
6 |
4 |
7 |
4 |
7 |
5 |
8 |
8 |
7 |
5 |
3 |
7 |
|
61.Ekster |
5 |
8 |
9 |
7 |
8 |
9 |
11 |
9 |
7 |
9 |
11 |
10 |
7 |
6 |
4 |
5 |
|
62.ZwarteKraai |
8 |
6 |
9 |
7 |
9 |
11 |
12 |
12 |
14 |
12 |
18 |
14 |
14 |
13 |
14 |
13 |
|
63.Spreeuw |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
64.Wielewaal |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
65.Ringmus |
9 |
10 |
10 |
9 |
5 |
2 |
3 |
3 |
3 |
2 |
1 |
2 |
2 |
2 |
1 |
0 |
|
66.Vink |
3 |
6 |
9 |
5 |
7 |
8 |
4 |
5 |
9 |
7 |
14 |
16 |
22 |
16 |
15 |
20 |
|
67.Groenling |
2 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
2 |
4 |
0 |
0 |
1 |
|
68.Putter |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
2 |
|
69.Kneu |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
70.Rietgors |
5 |
6 |
8 |
8 |
6 |
6 |
7 |
6 |
5 |
8 |
6 |
6 |
5 |
4 |
5 |
6 |
|
71.(Kerkuil)(nietmeegeteld) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1) |
(1?) |
(0/1?) |
0 |
|
|
|
Totalisering |
’95 |
’96 |
’97 |
’98 |
’99 |
’00 |
’01 |
’02 |
’03 |
’04 |
’05 |
’06 |
’07 |
’08 |
’09 |
‘10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TOTAALTERR./BP |
243 |
241 |
270 |
332 |
329 |
371 |
371 |
384 |
402 |
418 |
487 |
494 |
510 |
478 |
470 |
427 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TOTAALSOORTEN |
39 |
37 |
41 |
37 |
42 |
43 |
46 |
44 |
48 |
45 |
50 |
51 |
47 |
52 |
49 |
50 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aantalsoorten’95t/m.’0939 |
44 |
48 |
49 |
52 |
54 |
55 |
60 |
62 |
62 |
65 |
66 |
67 |
70 |
70 |
70 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aantalVRLsoorten‘95/’09 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
2 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
|
aantalRL/BL’04srtn.’95/’09.6 |
5 |
6 |
5 |
4 |
4 |
6 |
5 |
6 |
6 |
6 |
8 |
6 |
6 |
5 |
4 |
|
↸4
Het broedseizoen 2010 onder de loep: algemene beschouwingen
Een gewone ochtendronde ronde duurt – afhankelijk van de
vogelpopulatiegrootte, de weersomstandigheden, het kennisniveau van de vrijwilligers
en het kalendertijdstip – ongeveer 4 tot 6 uur en je komt dan boven, in en
naast het gebied van alles aan vogels tegen. In de zes maanden durende periode
februari/juli spotten we in totaal binnen, rondom en boven het onderzoeksgebied
95 vogelsoorten (incl. exoten en “soep”soorten).
Dit is 3 minder dan het record, dat sinds 2007 op 98 staat.
Het afgelopen seizoen waren het meest vermeldenswaardig:
Purperreiger, Grote Zilverreiger, Kwak, Bruine Kiekendief, Havik, Sperwer,
Boomvalk, Ransuil, Oeverzwaluw, Huiszwaluw, Blauwborst, Vuurgoudhaan, Grauwe
Vliegenvanger (nieuwe gebiedssoort!) en buiten de inventarisatierondes
maar wel binnen de inventarisatieperiode Baardman.
Bij de ochtendrondes was die van 22 februari (40 soorten
waargenomen in/naast/boven het onderzoeksgebied) het stilst, het meeste viel
te zien / te horen op 18 mei (67 soorten). De rustigste avondronde was die
van 2 maart (15 soorten), de drukste 29 april (48 soorten).
In vergelijking met 2008 (478) daalde het totale aantal
territoria / broedparen met 43 naar 427, d.w.z. 9,00%, waarmee
het vanaf 1995 gerekend de sterkste daling vertoont en het niveau van 2004
weer ongeveer is bereikt.
De 50 territoriumhoudende / broedende / broedpaarpresente
soorten liggen er 2 onder het record van 52 in 2008.
Het totale aantal broedvogelsoorten tijdens de periode 1995 / 2009 staat
nog steeds op 70.
Voor het vaststellen van (eventuele) territoria van Ransuil
en Waterral is net als voorheen een cd-speler (met terughoudend gebruik)
als auditief verleidingsmiddel benut.
Nieuwe broedvogelsoorten dienden zich in 2010 niet aan.
Hoewel dit met de Visdief (acties rondom drijvende broedplaats Amaliaplas)
en Grauwe Vliegenvanger (net buiten de datumgrens zingend in boskavels sectie
3 tussen Koot en Amalia) wel vlakbij leek.
Het totale aantal soorten resp. territoria / broedparen) van de niet-zangvogels
bedroeg 23 resp. 196, dat van de zangvogels 27 resp.
231.
| 
|
|
|
| mannetje Grote
Bonte Specht |
drijvende broedkansen
voor bijvoorbeeld Visdieven |
takkeling
Ransuil |
↸5
Het broedseizoen 2010 onder de loep: soort- en groepsbesprekingen
Vergeleken met het broedseizoen 2009 bij de roofvogels
en uilen bleef de stand van de Buizerd
met 3 territoria gelijk. In de bosjes sectie 1 Oostvaart zijn 2 grote nestjongen
gezien. De Sperwer vertoonde alweer een daling: van 2 naar 1.
Net als in 2008en 2009 is de Boomvalk wel waargenomen, maar
voldeed weer niet aan de criteria voor een territorium. De Torenvalk
was dit seizoen sporadisch present maar voldeed evenmin aan de minimum
eisen.
Bij de Ransuil was er sprake van 2 territoria,
waarvan er 1 twee nestjongen voortbracht waarvan er in elk geval 1 als takkeling
is gezien. In combinatie met het derde achtereenvolgende broedgeval van de
Havik (1 territorium, daarin 2 nestjongen gezien en als takkelingen
ook gehoord) lijkt het weer voor de hand liggend om rekening te houden met
in ieder geval het zich niet vestigen van zowel Boomvalk als Torenvalk, ook
de daling van de sperwerterritoria van 3 via 2 naar 1 houdt hier mogelijk
verband mee. Of het aantal uitgevlogen jongen van Buizerd en Ransuil erdoor
is beïnvloed heeft het inventarisatieteam geen zicht.
Wat de eventuele aanwezigheid van de Kerkuil betreft
is er in elk geval ander nieuws dan voorheen, zij het negatief: de oude boerderij
met opstallen van Van Schie is gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De oude
schuur met vanaf 2007 jaarlijks gevonden braakballen en verse uilenveren is
dus verdwenen. Mogelijk biedt een geplaatste nestkast (Uilenwerkgroep) in
de omgeving nieuw soulaas.
Nadat in 2007 de IJsvogel zich
in het gebied vestigde heeft dit zich jaarlijks herhaald, in 2009 waren er
minder waarnemingen en werd(en) geen jong(en) gezien, in het verslagjaar 2010
was er geen sprake van een territorium of nestelplaats; de langdurige sneeuw-
en ijswinter 2009/2010 is hier zeker debet aan.
Bij de watervogels en rallen bedroeg het aantal
territoria/broedparen van de Knobbelzwaan 5, de Fuut
steeg van 6 naar 9 paartjes na een scherpe daling van 11 naar 6 in 2009.
De ganzen waren voor het vijfde achtereenvolgend jaar vertegenwoordigd met
4 paren Grote Canadese Gans, de Soepgans met 1,
de Grauwe Gans kwam tot 4 koppels,
de Brandgans daarentegen tuimelde van 4 naar 0 terwijl de Nijlgans
van 4 naar 6 sprong.
Nu al drie jaar achter elkaar scoorde de Bergeend
met 1 paar + jongen succesvol, Wilde Eend 70 +
Soepeend 6zijn tijdens twee in april rondes geturfd, waarvan
de hoogste aantallen mannetjes in een ronde zijn aangehouden. Het blijkt dat
2008 wat deze twee soorten aangaat een uitschieter is geweest, de aantallen
lopen nu weer zowat in de pas met die van voor 2008. De Kuifeend zorgt
al meerdere jarenvoor pittige discussies, deze keer is uiteindelijk besloten
tot 1 territorium (met een aantal kuikens van enkele dagen oud gesignaleerd)..
De Meerkoet groeide een tikkeltje: van 42 naar
47 en blijft dus op zowat hetzelfde niveau;. het Waterhoen deed
het net als in 2008 en 2009 slecht: er konden respectievelijk maar 9, 8 en nu 7 territoria worden vastgesteld, deze
soort is behoorlijk wintergevoelig wat ook uit SOVON rapportages blijkt.;
de Waterral liet alweer verstek gaan en kon in 6 van de nu
16 werkseizoenen als territoriumhoudend worden ingetekend..
Voorts wat bijzonderheden aangaande de overige niet-zangvogels:
In de duivensector deden zich vergeleken met
2009 wat mutaties voor: de Holenduif bleef vrij constant (5)
paartjes, hoewel de trend sinds 2004 dalend
is. Daarentegen viel de Houtduif als een steen
van 17 naar 9 territoria/broedparen, wat verreweg de laagste stand in 17 jaar
is; invloed van de Havik lijkt hiervoor mogelijk mede verantwoordelijk, maar
ook het langdurige sneeuwdek van ± 2 maanden in de afgelopen winter zal
onder deze bodemfoeragerende soort zijn tol hebben geëist. De Turkse
Tortel voldeed weer niet aan de eisen voor een territorium.
Bij de Fazant bleek er verrassenderwijs een
stijging te signaleren: van 5 naar 6 territoriale hanen en de Grote
Bonte Specht kwam na enkele wat magere jaren weer uit op 4, wat in
de periode 2003 t/m. 2007 al het geval was met een uitschieter van zelfs 5
in 2005. Jammer genoeg deed de Koekoek het met alweer maar 1
territorium magertjes, maar dit is al een tijdlang het gemiddelde landelijke
beeld: het is niet voor niets een Rode Lijst soort ………..
Tot slot: het broedsel van het Ooievaarstelletje
leverde maar liefst 3 uitgevolgen jongen op. De Scholekster
nestelde met 1 paartje op het Amalia-eiland en wist alle drie de kuikens
groot te brengen, het was de vierde poging in de 16-jarige reeks.
| 
|
|
| Ooievaarouder met drie hongerige
koppies onder zich |
Scholekster op wacht vlakbij
de nestelplaats |
Dan de zangvogelgroep, te beginnen met de moeraszangertjes
(incl. Blauwborst, Spotvogel en Rietgors):
Starten met een recordpresentie is natuurlijk altijd leuk:
de Rietzanger scoorde niet minder dan 3 “eigen erfjes”. In vergelijking
met 2006 en 2008 zit de Bosrietzanger (5) gemiddelde presentie
over de gehele periode van 16 seizoenen. Diens neef/nicht Kleine Karekiet
kwam nu op 23 uit, wat ongeveer gemiddeld. Na een paar goede seizoenen presenteerde
de Spotvogel zich met 3 zingende “heertjes” weer op gemiddeld
niveau. De Rietgors vertoont als sinds 2004 (toen 8 territoria)
een dalende tendens, zat in 2008 op het laagste niveau (4) ooit en bracht
het in 2010 tot 6 territoria/broedgevallen, wat weer gemiddeld is over de
hele periode van 16 jaar. Voor de derde achtereenvolgende en in totaal vierde
keer vestigde de Blauwborst zich, deze Rode Lijstsoort tevens
vogel van de Europese Vogelrichtlijn lijkt gelukkig een permanente verschijning
te worden.
De bos- en struweelzangers waren met vijf soorten
vertegenwoordigd.
Bij de Fitis is de presentiecurve erg onregelmatig
en opmerkelijk: van 10 (2006) via 4 (2008) naar 8 in 2009 en nu weer een dieptepunt
met maar 4 zingende mannen; met een gemiddelde van 1995 t/m. 2003 van ±
12 territoria vertoont de grafiek vanaf 2003 vaak scherpe pieken en dalen
met een duidelijke tendens tot populatieafname (periode 2004 t/m. 2010 gemiddeld
7).
De Grasmus was er maar met 1 territorium (hakhoutpercelen
tussen De Frankrijker en Compier), in vergelijking met de periode 1998/2003
ligt het populatieniveau 2004/2010 structureel duidelijk lager. Aangaande
de Tjiftjaf de opmerking, dat het aantal van 16
soorteigen gebiedjes in de hele jaarreeks de tweede plaats inneemt.
Bij de Zwartkop (b)lijkt een aantal van 18
territoria wel zo ongeveer het gebiedsmaximum te zijn: sinds 2004 zit de soort
jaarlijks rond dit aantal. De Tuinfluiter daarentegen schoot
in 2009 als een komeet omhoog naar de recordhoogte van niet minder dan 21,
en moest het in2010 met 4 minder doen (17).
Een andere bos- en struweelvogelgroep, die van de (bos)lijsters,
vertoont ook een gedifferentieerd beeld.
Bij de Roodborst leek de groei er sinds 2005
jaarlijks in te zitten: van 5 territoria in 2008 naar 8 in 2009, om vooralsnog
onduidelijke redenen kelderde de stand in 2010 naar 3 (niveau 2006). Ook de
Zanglijster vertoont min of meer dit beeld: van 5 in 2009 naar
2 een jaar later. De Merel steeg van 17
naar 18 in dit verslagjaar,
wat neerkomt op het niveau van einde jaren ’90.
| 
|
|
|
| mannetje Vink op voedseltocht |
alerte Roodborst op pakafstand |
Witte Kwikstaart op voedselstrooptocht |
Bij de mezen en aanverwanten constateren we
een ongeveer gemiddeld broedseizoen: de Koolmees zakte wat (-2
= - 11,1%) in vergelijking met 2009, terwijl bij de Pinpelmees (-2
= -15,4) mogelijk de oorzaak in de lange sneeuwwinter ‘09/’10 ligt. De Matkop
bleef voor het derde achtereenvolgende jaar op 0 en lijkt na een presentie
van 6 jaar met 1 tot 2 territoria in het gebied nu dan toch weer uitgestorven.
De Staartmees bezette 2 territoria, wat gezien
de voor deze soort moeilijke winter een meevaller is. Met 3 territoria zakte
de Boomkruiper er eentje in vergelijking met het voorgaande
jaar, maar dit aantal mag er toch best zijn.
Zowel de Ringmus als de Spreeuw
bleven marginale soorten: de laatstgenoemde broedde in 2001 voor het laatst
(1 nestkast bezet) en mag nu wel definitief als uitgestorven worden beschouwd.
Eerstgenoemde was nog steeds jaarlijks present, maar zakte nu van 1 naar 0
bezette kasten. Met de grote landelijke terugval in het achterhoofd is de
vrees gerechtvaardigd dat deze Rode Lijstsoort in het onderzoeksgebied nu
ook op uitsterven staat …….
Bekijken we de vinkenfamilie dan valt het op
dat Putter, Kneu en toch ook de Groenling marginale
soorten waren en blijven: lage en onregelmatige presentie, tijdens dit verslagjaar
vestigde deze soorten respectievelijk 2, 0 en 1 territoria. Bij de Vink
ligt dit anders, hoewel ook hier de presentie wat schommelt (sinds 2005 tussen
14 en 22); in 2010 20 zingende mannetjes, wat een vice- recordjaar blijkt
(2007: 22).
Letten we speciaal op de drie in ongeveer hetzelfde habitat
voorkomende soorten Vink, Tjiftjaf en Zwartkop
dan valt het meteen op dat elke soort op ongeveer diens maximum lijkt te zitten,
kennelijk kan de habitat er (in de huidige vorm) niet meer aan en zit het
gebied wat deze soorten aangaat “vol”.
Rest nog een drietal kleine zangvogelsoorten als Witte
Kwikstaart, Heggenmus en Winterkoning.
De eerstgenoemde soort bezette in de jaarreeks zijn vijfde
en zesde territorium, de eerste twee waren van een bijna grijs verleden: 1995
en 1996, de beide voorlaatste in 2008 en 2009, in 2010 waren er zelfs twee
territoria waarvan er in elk geval een ouderpaar met foeragerende juveniele
vogels is gezien .
Van de Heggenmus zou, afgaand op enkele forse
uitdunningen van de laatste winters, wellicht een groter aantal territoria
dan 9 (topjaar was 2005 met 12) mogen worden verwacht; toch lijkt de tendens
van deze soort momenteel wel weer wat stijgend: 2010 bracht het tot 10 territoria
(op een na hoogste aantal in 16 jaren).
Bij de in het gebied meest voorkomende bosvogelsoort, “Klein
Jantje” ofwel de Winterkoning, blijkt 2007 nog steeds het topjaar
(39) te zijn geweest; in vergelijking met 2009 (30) zakte de stand naar 19
territoria flink (niet onlogisch na een lange sneeuwrijke winter).
Tot slot de kraaiachtigen: de Gaai vertoonde
de laatste jaren een relatief forse daling, en wel van 8 in 2005 naar nog
slechts 3 territoria in 2009; mogelijk krabbelt de soort nu toch weer
wat op: in 2010 werden er 7 territoria gekarteerd. Een zelfde tendens zien
we bij de Ekster, in 2005 bezette deze nog 11 territoria en
in 2009 nog maar 4; mogelijk stabiliseert dit aantal zich min of meer met
5 territoria in dit verslagjaar. Concurrentie van de Zwarte Kraai en predatie
door de Havik lijken mogelijke voor de hand liggende oorzaken.
Vanaf 2005 laat ook de Zwarte Kraai een terugval
zien (18-14-14-13-14) en nu weer 13. blijkbaar was 2005 met 18 een
incidenteel topjaar. In feite is er sinds 2006 sprake van een stabiele populatie
nadat er in de periode 1995/2004 een geleidelijke stijging plaatsvond.
↸6
Broedseizoen 2010: Soorten van de Nederlandse Rode Lijst 2004 en Europese
Vogel Richtlijn
[inclusief de zogenaamde (internationale) Blauwe Lijst]
Echt schrikbarende veranderingen waren er in vergelijking
met het vorige broedseizoen niet. In
2010 was er sprake van 4 RL-/BL-soorten die 7 territoria bezet
hielden en tevens 1 EVR-soort met 1 territorium.
Per soort beschouwd , de Koekoek bleef
met 1 territorium gelijk, net als de Ransuil met
2. Voorts zakte de Spotvogel van 8 naar 3 en bleven
helaas de Boomvalk en Matkop uit de presentielijst. De presentie van de Ringmus
zakte met 0 territoria/bezette nestkasten naar het absolute nulpunt en
uitsterving dreigt ….. Gelukkig was de Blauwborst (staat
op zowel de Blauwe Lijst als de Europese Vogelrichtlijn) alweer wèl aanwezig,
zoals tot nog toe altijd met 1 paar.
| 
|
|
|
| Rode-Lijst-Ransuil houdt de inventariseerders
in de gaten |
alarmerend handboek voor vogelbeschermers |
staat de Rode-Lijst-Ringmus hier
nu op uitsterven |
↸7
Broedseizoen 2010: Afzonderlijke biotopen met bijbehorende vogels en seizoenstotaalscore
Het Spookverlaat/Kruiskadegebied bestaat uit meerdere soorten
leefgebied (= habitat of biotoop), in het over 2006 en voorafgaande jaren
(1995/2006) uitgebrachte speciale en uitgebreide rapport is hieraan ruime
aandacht gegeven.
Het is en blijft natuurlijk altijd interessant om bepaalde
uitkomsten van verschillende jaren onderling te vergelijken aangaande de verschillende
biotopen en de gewoonlijk daarin vertoevende broedvogels.
2006: 10 soorten met 164 broedparen/territoria; 2007: 10
soorten met 164 territoria/broedparen; 2008: 13 soorten met 205 broedparen/territoria.
Oorzaak stijging: vooral: “groeispurt” Wilde Eend; 2009: 12 soorten met 165
territoria/broedparen; 2010: 11 soorten met 154 territoria (- 11 vergeleken
met 2009).
Riet, moeras, verlandingssituaties, vochtige ruigten:
2006: 5 soorten met 67 territoria; 2007: 5 soorten met 57 territoria;
2008: 4 soorten met 42 territoria; 2009: 6 soorten met 48 territoria; 2010:
6 soorten met 45 territoria (- 5 vergeleken met 2009).
Bos, bosranden, struiken, struwelen:
2006: 32 soorten met 253 territoria; 2007: 28 soorten met 276 territoria;
2008: 28 soorten, 219 territoria; 2009: 27 soorten met 252 territoria (plus
33 t.o.v. 2008); 2010: 29 soorten met 223 territoria (-29 in vergelijking
met 2009).
Overige categorieën( Ooievaar, Blauwe Reiger, Scholekster,
Koekoek, IJsvogel, Witte Kwikstaart, Ringmus):
2006: 3 soorten met 6 territoria/broedparen; 2007: 4 soorten met 5
territoria; 2008: 6 soorten met 7 territoria; 2009: 5 soorten, 5 territoria; 2010:
4 soorten met 5 territoria (= gelijk aan 2009).
Totaalscore:
2010: 50 soorten met 427 territoria/broedparen (2009: 49 soorten
met 470 territoria/broedparen; 2008: 52 soorten met 478 territoria/broedparen;
2007: 47 resp. 510). In vergelijking met 2009 is er een achteruitgang van
43 (dit is -9,1 %) territoria/broedparen.
De gemiddelde dichtheid per ha over het hele gebied bedroeg
17,1 territoria/broedparen (2009:
18,8). Deze zich voor het derde achtereenvolgende seizoen voordoende
daling is niet geheel onlogisch, enerzijds omdat op een gegeven moment een
gebied zo ongeveer “vol” is en anderzijds schommelingen tussen -20% en + 20%
door SOVON als niet ongewoon worden aangemerkt.
Ook beheerswerkzaamheden kunnen weer veranderingen veroorzaken.
Het aantal broedvogelsoorten van 50 is 1 hoger dan in
2009.
Er kwamen geen nieuwe soorten bij, zodat het totale aantal
territorium houdende / broedende soorten over de gehele zestienjarige periode
1995/2010 nog minstens een jaar op 70 blijft staan.
↸8
“Special” nummer 3: Vogels van het Open Water in het hele onderzoeksgebied
en de verschillende secties, periode 1995/2010
Na de twee vorige “specials” aangaande Riet-, Moeras en Ruigtevogels
en vervolgens Bosvogels in de verslagen over 2008 en 2009 dan in deze jaareditie
wat extra aandacht voor de broedvogels van het “Open Water”.
Voor het gemak is het hele gebied, conform de gebruikte ronde-
en soortkaarten, in zeven delen gesplitst: sectie 1 : vanaf de
Oostvaart tot aan het Oostvaartfietspad; sectie 2 : vanaf
het Oostvaartfietspad oostwaarts t/m. de plasjes voor de boerderij
van Beukeboom; sectie 3 : boskavel ten westen van boerderij
Koot t/m. bosjes (4 kavels) noordelijk van boerderij Koot; sectie
4 : omgeving Amaliahut en de Amaliaplas + Kruiskade tot boerderij
de Frankrijker; sectie 5: boerderij De Frankrijker
t/m. plasjes ten noorden van boerderij Van Schie tot boerderij Compier;
sectie 6 : boerderij Compier tot oprit boerderij Menken;
sectie 7: gebied ten oosten van oprit boerderij Menken + het
zogenaamde Driehoeksbos ten noorden c.q. westelijk van de rijweg Spookverlaat.
Het niet-beboste deel van het hele onderzoeksgebied is ongeveer 10,5
ha groot, waarvan ± 3 ha in de categorie moeras /ruigte kan
worden ingedeeld. Blijft over voor het onderdeel Open Water: ± 7,5 ha.
 |
|
| schitterend uitzicht over het
plasje “Oostvaart” |
SBB-natuurgebied tevens SOVON-BMP-plot
Spookverlaat/Kruiskade te Hazerswoude |
Onder het item “Vogels van het Open Water” zijn de volgende
soorten ingedeeld: Fuut, Knobbelzwaan, ganzen, eenden en Meerkoet; in
totaal betreft dit 15 vogelsoorten. De soortenbenaming in de onderstaande
tabel behoeft vooraf wat toelichting:
Met name bij de ganzen kom je nogal wat gemengde huwelijken
tegen. Grauwe Gans + Soepgans bijvoorbeeld, deze combinatie is ingedeeld onder
de soortnaam “Soepgans”. De combinatie Brandgans + Grauwe Gans is gerangschikt
onder de soortnaam “Brandgans” omdat deze soort van beide partners de minst
in ons land voorkomende “zuivere” soort is. Kolgans + Grauwe Gans is daarom
“Kolgans” geworden en die van Grote Canadese Gans + Brandgans werd “Brandgans”
omdat de Grote Canadese Gans oorspronkelijk een echte exoot in Nederland is.
Bij de Wilde Eend is een “onzuivere” woerd altijd als “Soepeend” gekwalificeerd
en indien bij een duidelijk zichtbare paarvorming de woerd zuiver was maar
de eend niet werd het paar ook als “Soepeend” ingedeeld. Tot zover deze verduidelijking.
Om
te beginnen een blik op de totale bezetting in het hele onderzoeksgebied van ± 25
ha., waarbij zijn inbegrepen de aangrenzende begroeide oevers
aan de zuidkant van de Kruiskade.
| vogelsoort |
‘95 |
‘96 |
‘97 |
‘98 |
‘99 |
‘00 |
‘01 |
‘02 |
‘03 |
‘04 |
‘05 |
‘06 |
‘07 |
‘08 |
‘09 |
‘10 |
totaal
aantal
territoria/ broed-
paren |
gemidd.
jaarl. aantal territoria
in 16 jr. |
aantal
jaren present |
gemidd.
aantal terr. /BP.
tijdens presentie-jaren |
| Fuut |
2 |
5 |
5 |
7 |
9 |
7 |
7 |
8 |
7 |
10 |
9 |
10 |
8 |
11 |
6 |
9 |
120 |
7,50 |
16 |
7,50 |
| Knobbelzwaan |
2 |
4 |
5 |
3 |
3 |
2 |
3 |
5 |
6 |
5 |
6 |
5 |
8 |
6 |
6 |
5 |
74 |
4,63 |
16 |
4,63 |
| Grauwe
Gans |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
3 |
2 |
3 |
3 |
4 |
16 |
1,00 |
6 |
2,67 |
| Soepgans |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
2 |
0 |
1 |
2 |
1 |
1 |
2 |
3 |
2 |
1 |
17 |
1,06 |
11 |
1,55 |
| Kolgans |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
01 |
0,06 |
1 |
1,00 |
| Gr.Canad.Gans |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
3 |
1 |
1 |
2 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
31 |
1,94 |
13 |
2,38 |
| Brandgans |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
0 |
10 |
0,63 |
7 |
1,43 |
| Nijlgans |
1 |
1 |
1 |
3 |
2 |
1 |
1 |
2 |
2 |
3 |
3 |
2 |
3 |
5 |
4 |
6 |
40 |
2,50 |
16 |
2,50 |
| Bergeend |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
3 |
0,19 |
3 |
1,00 |
| Wilde
Eend |
++ |
+ + |
+ + |
42 |
46 |
67 |
73 |
61 |
65 |
70 |
90 |
79 |
79 |
109 |
81 |
70 |
932 ++ |
71,69
(13 jaar) |
13 (geturfd) |
71,69
(13 jaar) |
| Soepeend |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
6 |
4 |
9 |
8 |
10 |
7 |
8 |
9 |
14 |
11 |
6 |
92 |
8,36
(11 jaar) |
11 (geturfd) |
8,36
(11 jaar) |
| Smient |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
01 |
0,06 |
1 |
1,00 |
| Slobeend |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
02 |
0,13 |
2 |
1,00 |
| Kuifeend |
0 |
0 |
0 |
0 |
2 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
3 |
0 |
1 |
06 |
0,38 |
3 |
2,00 |
| Meerkoet |
21 |
22 |
28 |
25 |
24 |
26 |
27 |
28 |
36 |
38 |
41 |
51 |
48 |
44 |
42 |
47 |
548 |
34,25 |
16 |
34,25 |
| totaal
territoria |
27 + |
32 + |
39 + |
83 + |
87 + |
111 |
118 |
118 |
127 |
139 |
161 |
164 |
164 |
205 |
164 |
154 |
1893 ++ |
118,31 ++ |
---------- |
------------- |
| dichtheid
terr. per jaar / ha gebied |
1,08 ++ |
1,28 ++ |
1,56 ++ |
3,32 + |
3,48 + |
4,44 |
4,72 |
4,72 |
5,08 |
5,56 |
6,44 |
6,56 |
6,56 |
8,20 |
6,56 |
6,16 |
4,73 ++ |
↑
7,39
← 4,73 ++ |
---------- |
-------------- |
| dichtheid
terr. per jaar / ha habitat open water |
3,83 ++ |
4,27 ++ |
5,20 ++ |
11,07 + |
11,60 + |
14,80 |
15,73 |
15,73 |
16,93 |
18,53 |
21,47 |
21,87 |
21,87 |
27,33 |
21,87 |
20,53 |
15,78 ++ |
↑ 7,39
← 15,77 ++ |
----------- |
-------------- |
++ = zonder Wilde Eend en Soepeend 1995/1997
+ = zonder Soepeend 1998/1999
Wat kunnen we bijvoorbeeld uit de tabel halen?
Presentie
Allereerst wat nadere beschouwingen per soort.
Ondanks het niet meenemen van de Wilde Eend en Soepeend tijdens
respectievelijk de eerste drie en vijfjaren is de jaarlijkse totale populatie
alsmaar toegenomen. De aantallen Wilde Eend spelen hierin een vooraanstaande
rol: gemiddeld genomen over de 13 jaren aanwezigheid komt de presentie op
71,7 broedparen. Exceptionele jaren waren 2005 (90) en 2008 (109), de trend
is gemiddeld stijgend met nogal wat pieken. In buitengebieden, waartoe ook
de Spookverlaatregio behoort, komt de Soepeend veel minder voor dan
in stedelijk gebied, gemiddeld bedraagt het aantal in het gebied ongeveer
11% van dat van de Wilde Eend.
Ook de Meerkoet blaast een stevige partij mee in deze
habitat: de gemiddelde presentie ligt over alle 16 jaren op 34,3 broedparen/territoria.
Van 1995 t/m. 2002 bleven de aantallen onder dit gemiddelde (van 21 tot 28),
daarna bleven ze er onafgebroken boven (36 tot 51). Toch blijkt er bij erg
hoge dichtheid (2006 met 51 en 2007 met 48 territoria/broedparen) dat er wel
degelijk sprake is van overbevolking: sommige paren kwamen niet aan nestbouw
toe, andere gebruikten een gebouwd nest niet maar bouwden op een andere plek
een tweede. Blijkbaar heeft zelfs deze agressieve soort toch ook soms teveel
hinder van stress.
Bij de ook jaarlijks aanwezige Fuut werden gemiddeld
7,5 broedparen geteld. Opvallend is de vaak lage reproductie: 3 pullen is
al veel, meestal blijft het bij twee of zelfs één. Aantalschommelingen zijn
er altijd wel, maar relatief groot zijn deze niet. De trend was stijgend,
maar is intussen wel vlak.
Knobbelzwanen zijn niet erg geliefd in de agrarische sector,
het is niet ongewoon dat er door verstoring nesten worden verlaten of dat
er meerdere eieren niet uitkwamen. Natuurlijk in alle jaren aanwezig, met
een gemiddelde van 4,6 broedparen. Ook hier een stijgende trend tot 2003,
daarna stabilisering (5 of 6) met in 2007 een eenmalige uitschieter van 8.
Ganzen zijn evenmin (in het wild) populair bij agrariërs,
ook bij deze groep bestaat de indruk dat er soms sprake was van regulering
na een uitbundig broedseizoen.
In elk geval is een groot (dan wel het grootste) deel van
de in het gebied levende soorten oorspronkelijk afkomstig uit de verzameling
van de boerderij De Frankrijker achter de Amaliaplas. Bij de zuivere Grauwe
Ganzen is dit een vraagteken, net als bij de Nijlgans. Mogelijk hebben zich
bij de Grote Canadeze Ganzen vogels van elders aangesloten.
De Grauwe Gans broedt pas 6 jaar in het gebied (vanaf
2005) en deed dit met gemiddeld 2,7 paar. De trend is nog stijgend, maar
de laatste drie jaar vlakt deze af (in 2008 en 2009 elk 3, in 2010 4 broedparen.
Mogelijk sluiten zich in de loop van het broedseizoen een of meer paren met
grotere jongen van elders (uit de directe omgeving?) hierbij aan.
In 2008 was er een gemengd paar Kolgans + Grauwe Gans,
zonder succes.
Soepganzen broedden hier eerder dan Grauwe Ganzen:
vanaf 1998 jaarlijks met uitzondering van 1999 en 2002. Het gaat hierbij om
allerlei mengvormen tussen Grauwe en Boerenganzen en hun nakomelingen. Hoge
aantallen waren dit tot nog toe nog niet: t/m.2006 meestal 1, soms 2 paren.
Daarna wat op- en aflopende getallen: 2, 3, 2 en 1 (2010).
Wèl groei zat er bij de Grote Canadese Gans, jaarlijkse
broedvogel vanaf 1998. Groeide naar 4 broedparen in 2006 en dit laatste bleef
zo t/m. 2010. Mogelijk zit de soort hiermee in het gebied op zijn maximum.
Ook de Brandgans staat vanaf 2002 op de broedvogellijst
met t/m. 2008 telkens 1 paar (behalve 0 in 2004). In 2009 plotsklaps een top
met 4 maar in 2010 gekelderd naar 0. Gemengde paren Brandgans + Grote Canadese
Gans waren herhaaldelijk niet ongewoon, met duidelijk hybride nakomelingen.
Deze vertoonden kenmerken van beide soorten, meestal de kop van de Brandgans
en de rugtekening van de Grote Canadese. Dergelijke hybriden zijn vaak onvruchtbaar,
koppels daarvan worden niet geïnventariseerd.
Men kan er niet omheen: de Nijlgans is als exoot helemaal
ingeburgerd en doet het gewoon goed, ook in het onderzoeksgebied en met een
jaarlijkse presentie die een stijgende trend aangeeft. Na een voorzichtige
start met jaarlijks 1 paar van 1995 t/m. 1997, van 1998 t/m. 2007 wisselend
van 3 naar 2 en 1 en de laatste drie jaren weer stijgend (5, 4 en 6). De soort
is bij nestkastencontrole ook (meermalen?) als kraker/benutter van een Torenvalk-
of Holenduifkast geconstateerd.
| 
|
|
|
|
|
| grazende
Knobbelzwaan |
paartje
Grauwe Gans + Kuifeenden |
paartje
(Grote) Canadese Gans |
Brandganzen |
wakend
en poetsend Nijlganzenpaar |
Een mooie en leuke broedvogel is de Bergeend, die
in 2008 (7 pullen), 2009 (3) en 2010 (6) met succes heeft gebroed. De exacte
broedplek is niet bekend, hoewel het BVI-team vermoedens heeft.
Totaal onverwacht zwom er tussen de datumgrenzen in 2002
een Smientenmoeder in Amaliaplas rond, vergezeld door een enkele
klein donsjong van een à twee dagen oud. Natuurlijk de nodige vraagtekens,
maar wat later voegde Papa zich bij zijn gezin en het bleek dit het dier zoiets
als een gebroken vleugel had opgelopen: deze stak in een vreemde hoek vrijwel
recht naar boven en was helemaal bewegingloos. Kennelijk was de vogel niet
in staat geweest aan het trekgebeuren mee te doen, maar had hij nog wel de
aansporing van zijn hormonen kunnen gehoorzamen. Normaliter broedt de soort
o.a. aan meren / plassen bij bossen / moerassen en blijkbaar bood het Spookverlaat/Kruiskadegebied
voldoende surrogaat daarvoor.
In de beginjaren van het inventarisatiegebeuren (1995 en
1998) bleek de Slobeend zelfs broedvogel aan de rand van het gebied.
In 1995 zwom er een paartje met enkele nog erg kleine donskuikens in het plasje
Oostvaart rond en in 1998 was dit weer het geval: een ouderpaar met 5 kort
geleden uitgekomen pulletjes. Het meest voor de hand liggen broedgevallen
in/op de (afgesloten) oever van de Oostvaart, die grenst aan de boskavels
daarlangs. Vandaar hebben de gezinnetjes blijkbaar de beter beschuttende begroeiing
van het plasje weten te vinden.
Tot slot van de eendachtigen een de laatste jaren telkens
zwaar bediscussieerde soort, de Kuifeend. In 1999 was er sprake van
2 territoria zonder broedbewijs, in 2007 werd na pittige discussie tot nul
besloten, in 2008 van 3 gevallen (2 territoria en 1 succesvol broedgeval
in de directe omgeving van de Amaliaplas), in 2009 liep de bespreking negatief
voor de soort af (hoewel er formeel wel een broedgeval had mogen worden opgevoerd)
en in 2010 is tot 1broedgeval met code 16 besloten. In dit laatstgenoemde
jaar zwom er een vrouwtje met 2 donsjongen van ± 3 dagen jong door de duiker
vlakbij de Amaliahut naar de noordelijkePapevaart. De vraag is dan altijd:
waar komen de dieren vandaan? In elk geval van vlakbij de Amaliaplas (oever
Papevaart kort zuidelijk ervan lag voorde hand). Een zelfde soort waarneming
had zich ook in 2009 voorgedaan (zie hiervoor) en om de twijfelgevallen in
evenwicht te brengen is de soort nu wel ingebracht.
Kijken we naar het totaalgebeuren aangaande de vogels
van het open water dan blijkt het jaar 1995 een dieptepunt met maar 27 territoria.
Uitgaand van een dikke 40 toen nog ongeturfde Wilde Eenden en Soepeenden heeft
dit op deze conclusie geen invloed. Als vanaf het jaar 2000 deze beiden wel
worden meegerekend (samen 73) komt de totale populatie uit op 111 broedparen/territoria.
Er resteren dan nog 38 broedparen, waarvan er 26 voor rekening van de Meerkoet
komen. Restant 2000: 12 voor de overige watervogels verdeeld over 5 soorten.
Nogal dunne soep dus. In totaal was er in 2000 sprake van 8 broedvogelsoorten
in deze biotoop.
Vanaf 2004 nemen Fuut en Knobbelzwaan een relatief groter
deel van de broedvogelpopulatie in beslag. Het totale aantal territoria (8
soorten) bedroeg toen 139, waarvan 70 Wilde Eend, 10 Soepeend en 38 Meerkoet.
De Knobbelzwaan bracht er 5 in en de Fuut 10. Er resteerden toen maar 6 territoria
voor de overige 3 soorten.
Het absolute topjaar blijkt 2008 te zijn met maar liefst
205 broedparen/territoria. Records voor Wilde Eend (109), Soepeend (14), Fuut
(11) en Nijlgans (5), 44 voor de Meerkoet, de Knobbelzwaan scoorde er 6. In
totaal bleken er 13 broedvogelsoorten te verblijven, voor de nog niet genoemde
7 soorten resteren nog in totaal 16 broedparen/territoria. Ook blijken nu
alle in 2010 op de lijst staande ganzensoorten en de Bergeend geldig present
te zijn.
Via 164 geldige bp./terr. in 2009 zakte de broedvogelbevolking
in 2010 naar 154 stelletjes/eigen erfjes. In vergelijking met 2008 lijkt dit
een erg forse daling, maar dit valt wel mee: dit wordt grotendeels veroorzaakt
door de grote vermindering bij Wilde Eend en Soepeend. Daarnaast stelt SOVON
dat mutaties tot 20% in de plus of min in vergelijking met het voorgaande
jaar niet ongewoon of verontrustend zijn. Zowel in 2009 als 2010 waren er
11 broedvogelsoorten, de opmerkelijkste steigers waren Fuut (+ 3) en Nijlgans
(hoogste score ooit: 6), de Brandgans daarentegen verdween helemaal (van 4
naar 0).
Bekijken we de jaarlijkse bevolkingsdichtheid per hectare
over het gehele gebied van 25 ha, dan ziet deze er vanaf het jaar 2000 (toen
we ook Wilde en Soepeend mee gingen nemen) als volgt uit:
Natuurlijk kan ook de dichtheid per soort worden berekend,
maar dit zou in het kader van dit verslag teveel tijd en ruimte in beslag
gaan nemen. Belangstellenden kunnen dit natuurlijk ook voor zichzelf uitwerken.
Broedvogels per sectie
Ook kan het interessant zijn om de presentie van bedoelde
soorten genuanceerder te bekijken, verdeeld over zeven secties van West naar
Oost. Hierbij blijkt dat het ene stuk open water het andere niet is.
Sectie 1: Oostvaart
In wezen gaat het hier om maar een klein plasje, grofweg
2/5 ervan is riet- en lisdoddenmoeras en rietkraag, 3/5 dus open water. Ook
is er een sloot er meteen zuidelijk van met open water. Langzamerhand groeit
het plasje steeds meer dicht. Jaarlijks komt hier eigenlijk maar één broedvogelsoort
voor: de Meerkoet. In 2010 met drie broedparen. Er
nestelde toen ook een paartje van de Grauwe Gans en
in de Oostvaartoever ernaast een Futenpaar. In totaal derhalve in
2010 3 soorten met 5 territoria. Beheerstip: Laat dit
plasje niet te veel dicht groeien.
Sectie 2: Beukeboom
De ongeveer voor deze boerderij gelegen twee plasjes zijn
allebei zowat tweemaal zo groot zijn als het Oostvaartplasje. Het westelijke
wordt gedeeltelijk omgeven/bezet door wat riet en ruigte en vooral lisdodden.
Het oostelijke heeft amper enige rietbegroeiing. Aan de oostkant wordt dit
begrensd door lisdodden langs de oever en daarachter wat drassige ruigte.
Mogelijk fungeert het oostelijke plasje meer als een grote “boerderij-vijver”.
Direct zuidelijk ervan ligt een open sloot. Het westelijke plasje huisvestte
in 2010 een broedpaar Knobbelzwaan, een territorium Grauwe
Gans en 2 Meerkoetenbroedparen.
In de boskavels zuidwaarts ervan 1 territorium Nijlgans plus
in het oostelijkste slootje daarvan nog een territorium Meerkoet.
Het oostelijke plasje bracht het niet verder dan 2 territoria van de Meerkoet.
In totaal voor deze sectie in 2010 dus 4 soorten met 8 territoria. Beheerstip: Langs het oostelijke plasje meer randbegroeiing
creëren, waardoor zowel botanisch als ornithologisch meer verscheidenheid
wordt bereikt.
| 
|
|
| slaperig broedende Fuut |
eendagskuikens wachten op Pa
of Ma Meerkoet |
Sectie 3: Koot
In deze sectie is alleen een relatief groot oppervlak van
open water aangaande de Papenvaart, direct naast het meest oostelijke boskavel
aldaar. Verder een stuk of wat vrij minieme slootjes in en rond dit gebiedje.
In totaal kwamen in 2010 hier 5 broedvogelterritoria en 3 soorten voor: 1x
Fuut en 1x Nijlgans, plus driemaal de Meerkoet.
Beheerstip: indien ervoor wordt gekozen om
de Bosrietzanger hier te behouden is forse uitdunning nodig aan het zuidelijke
einde van de twee westelijkste boskavels noordelijk van boerderij Koot. Om
de rietkraag aan de oostkant van de Papevaart vogelvriendelijker te maken
zou er in het ernaast gelegen vierde (= oostelijkste) boskavel nabij de oever
veel bos moeten worden gekapt. Maar omdat juist dit kavel door bewerking een
aantal jaren geleden nu gevarieerd en behoorlijk bosvogelrijk is zou dit niet
bepaald aanbevelenswaardig zijn aangaande bosvogels als bijvoorbeeld de landelijk
achteruitgaande en in het jaar 2010 hier zingend vlak voor de geldende datumgrenzende
verblijvende Grauwe Vliegenvanger.
Sectie 4: Amalia
Het belangrijkste deel is duidelijk de westkant van dit deelgebied:
het laaggelegen plasje met wat eilandjes langs de rijweg Spookverlaat met
meteen oostelijk ervan wat plasdras met riet/ruigte, de westkant/-oevers van
de ,Amaliaplas met de bos-, riet- en ruigtebegroeiing in de omgeving van
de Amaliahut. Hier is ook de meeste variatie en treft men veel overgangsituaties
aan. Bovendien is de Amaliaplas ruim twee keer zo groot als de andere wat
grotere plasjes verder oostwaarts en ook in vergelijking met die aan de westkant
ervan te vinden zijn. In 2010 zijn hier 22 territoria van open-water-vogels
ingetekend, verdeeld over 9 soorten. Elk tweemaal voor Fuut,
Knobbelzwaan, Grauwe Gans, Grote Canadese Gans, Nijlgans, telkens eenmaal
voor Soepgans, Bergeend en Kuifeend en 9 voor de Meerkoet. Beheerstip:
Deze sectie relatief groot en qua habitat gevarieerd genoeg om differentieel
beheer toe te passen: overjarig riet, teveel aan verlanden/bosvorming tegengaan,
ruigtes achter rietkragen regelmatig uitdunnen, bosschages geregeld bekijken/
open water belangrijk laten blijven, enz.
Sectie 5: Van Schie
Behalve de hier eigenlijk vrij geringe oeverbegroeiing langs
de Kruiskade liggen er in deze sectie twee plasjes: een ten westen van het
toegangspad naar boerderij Van Schie en een oostelijk daarvan tussen de boerderij
Van Schie in het zuiden en die van De Groot aan de noordkant. Langs de er
ten zuiden van liggende Kruiskade is er een dubbelsloot en tussen de meerdere
boskavels liggen vier smalle slootjes. Het westelijke plasje is ongeveer half
zo groot als het oostelijke en heeft aan de noordrand een vrij fors aangroeiende
moerasvegetatie van riet en vooral lisdodde. De oostoever heeft een smalle
rietkraag. De oostelijke plas meet ongeveer een derde van de Amaliaplas en
is voor ongeveer de helft dichtgegroeid, dit verlandingsproces zet zich voortdurend
voort. Na de Amaliaplas is deze aangaande alle vogelsoorten het soortenrijkst
en dichtst bevolkt. Van winterbelang en beslist bijzonder is de bijna jaarlijkse
overwintering van de Roerdomp in het riet van de plas. In het broedseizoen
2010 was er sprake van 14 territoria/broedparen, verdeeld over 4 soorten:
2x Fuut, 1x Grote Canadese Gans, 1x Nijlgans en 10x
Meerkoet. Beheer: Omdat deze plas veel kleiner is dan de Amaliaplas
is het voeren van een gedifferentieerd beheer beslist moeilijker. Want: waar
kies je voor? Watervogels of moerasvogels? Wel is het duidelijk dat verlanden
en bosvorming hier nadeel berokkent aan de relatief dichte en gevarieerde
moeras- en ruigtevogelpopulatie. Maar ook aan de mogelijkheden voor de open-water-vogels.
Ook de jaarlijks overwinterende Roerdomp(en) dient/dienen zeer zeker in het
overwegen van het beheer te worden betrokken.
Sectie 6: Compier
Helemaal aan de oostkant bevindt zich een plas die, met de
sloten aan weerskanten van de Kruiskade erbij, wat meer dan half zo groot
is als de Amaliaplas. Deze bood in 2010 kraamkamerhuisvesting aan 12 broedparen.
Dit waren 4 soorten, te weten Fuut 2x, Knobbelzwaan
2x, Canadese Gans 1x en Meerkoet 7x.
Beheer: Het kan aanbeveling verdienen de ruigtebegroeiing
op de open delen van de Kruiskade meer kansen te geven voor de vestiging van
ruigtevogels als Bosrietzanger en ook Grasmus. Aan het open-water-gedeelte
lijkt niet echt wat te worden veranderd.
Sectie 7: Menken
De meest oostelijke plas in het onderzoeksgebied is – inclusief
de sloten - zowat even groot als die in de vorige sectie, maar duidelijk gevarieerder
met begroeiing omzoomd. Noordelijk van het Spookverlaat en bijna tegen de
N11 aan ligt het zogenaamde Driehoeksbos, helemaal omringd door soten en een
brede sloot die de twee boskavels van elkaar scheidt. In het broedseizoen
2010 konden in totaal 12 territoria van “open-water-vogels” worden ingetekend,
behorende tot maar 2 soorten, namelijk Fuut 2x en Meerkoet 10x.
Beheer: afhankelijk van de keuze voor bepaalde
vogelsoorten wordt vernatting / uitdunning dan wel verruiging / verlanding
aanbevolen. Gezien de verschillende biotopen en de relatief grote oppervlakte
van de sectie kunnen er ook meerdere beheerskeuzes worden gemaakt en uitgevoerd.
De grote plas biedt variatie genoeg.
| 
|
|
|
| achterkant VWG-Amaliahut |
eilandje voorkant Amaliahut |
voorjaarspracht Driehoeksbos
bij N11 |
Wat kunnen we nu met deze uitkomsten aangaande de vogelsoorten
van het open water concluderen?
Vergelijken we de zeven moeras- en ruigtesecties over
achtereenvolgens de jaren 1995, 2000, 2005, 2008 en 2010, dan ontrolt
zich het onderstaande beeld aangaande de aanwezigheid van de verschillende
soorten en aantallen territoria/broedparen [hierbij zijn per sectie geen aantallen
Wilde Eend en Soepeend opgenomen, wel in de eindtotalen over de 5 vermelde
seizoenen (zie de onderste twee horizontale rijen)]:
| sectie
|
1995 |
2000 |
2005 |
2008 |
2010 |
alle
secties over de vijf telseizoenen |
gemiddeld
per sectie over de vijf telseizoenen |
| omschrijving |
soorten / terr./bp
|
soorten / terr./bp
|
soorten / terr./bp |
soorten / terr./bp
|
soorten / terr./bp
|
soorten/terr.
|
soorten/terr. |
| 1.
Oostvaart |
2 / 2 |
2 / 3 |
2 / 4 |
2 / 3 |
3 / 5 |
5
/ 17 |
2,2 / 3,4 |
| 2.
Beukeboom |
1
/ 3 |
3
/ 3 |
3
/ 5 |
5
/ 9 |
4
/ 8 |
7 / 28 |
3,2/ 5,6 |
| 3.
Koot |
0 / 0 |
0 / 0 |
2 / 3 |
5 / 7 |
3 / 5 |
6 / 15 |
2,0 / 3,0 |
| 4.
Amalia |
2 / 5
|
4 / 9 |
6 / 17 |
10 / 24 |
9 / 22 |
10/
77 |
6,2/ 15,4 |
| 5.
Van Schie |
3 / 3 |
4 / 8 |
4 / 14 |
4 / 14 |
4 / 14 |
7/ 53 |
3,8/ 10,6 |
| 6.
Compier |
2
/ 2 |
2
/ 5 |
4
/ 10 |
5
/ 12 |
4
/ 12 |
6/ 41 |
3,4/ 8,2 |
| 7.
Menken |
2 / 11 |
2 / 10 |
3 / 11 |
4 / 12 |
3 / 12
|
4/ 56 |
2,8/ 11,2 |
| 1
t/m. 7 Wilde eend en Soepeend |
2 / ++ |
2 / 73 |
2 / 97 |
2 / 123 |
2 / 76 |
2/ 369 * * = excl. 1995 WE+SE |
2,0/ 92,3 * *
= excl. 1995 WE+SE |
| totaal
open water gebieden over de vermelde 5 seizoenen |
5 (7) / 27++
(++ = exclusief W.Eend/S.Eend) |
8 / 111 |
10 / 161 |
13 / 204 |
11 / 154 |
14
/ 656 |
9,8/131,2++ |
| gemidd.aant.terr./jr.alle
secties 5 teljr. |
5,4 (excl.WE+SE) |
22,2 |
32,2 |
40,8 |
30,8 |
131,2 |
---------------- |
| gemidd.aant.srten/jr.alle
secties 5 tljn. |
2,8 |
3,8 |
5,2 |
7,4 |
6,4 |
9,4 |
---------------- |
Analyses en conclusies:
Bekijken we de zeven secties vergelijkenderwijs dan zien
we – mede door de grote variatie in oppervlakte en habitats – bij het totale
aantal soorten flinke onderlinge verschillen.
Het meest soortenrijk blijkt sectie 4 (Amalia) met 10 soorten
over de vijf telseizoenen. Met allebei 7 soorten doen de secties 2 (Beukeboom)
en 5 (Van Schie) het vergelijkenderwijs ook nog wel positief. Net onder het
gemiddelde van 6,4 zitten sectie 3 (Koot) en 6 (Compier) met elk 6. Matig
is de situatie in sectie 1 (Oostvaart) met 5 (is relatief klein) en toch eigenlijk
wel slecht in sectie 7 (Menken), met slecht 4 soorten in de vijf weergegeven
telseizoenen.
Bij het totale
aantal territoria/broedparen blijkt de toestand niet altijd gerelateerd
aan de soortenrijkdom. De onbetwiste koploper is ook hier sector 4 (Amalia)
met 77 territoria/broedparen (gemiddeld per teljaar 15,4). Na een aardig “gat”
volgen vlak achter elkaar de sectoren 7 (Menken) met 56 (gemiddeld 11,2) en
5 (Van Schie) met 53 (gemiddelde van 10,6). Met 41 staat sector 6 (Compier)
waar 41 territoria(gemiddeld 8,2) zijn genoteerd, als vierde tevens middelste
in de rij van de zeven deelgebieden. Een matige bezetting vertoont sector
2 (Beukeboom) met 28 territoria/broedparen (gemiddeld 5,6). Sector 1 (Oostvaart)
is relatief klein aangaande open wateroppervlak en staat mede daardoor voorlaatste
met 17 (gemiddeld 3,4). De rij wordt gesloten door sector 3 (Koot), waar 15
(gemiddeld dus maar 3,0) broedparen konden worden vermeld; ook hier is sprake
van relatief weinig oppervlak aan open water.
Natuurlijk zijn niet alleen verschillen in grootte verantwoordelijk
voor een goede, matige of slechte bezetting van een deelgebied. Ook de inrichting
aangaande het wateroppervlak, de voedselsituaties en de verstoringsgevoeligheid
spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol. Dit geldt voor het zich wel of niet
vestigen van soorten en binnen dat kader weer aangaande het aantal territoria/broedparen.
Het gaat echter wel wat erg ver om op deze aspecten dieper in te gaan, omdat
deze rapportage is bedoeld als weergave van de vogelkwaliteit en –kwantiteit
als zodanig en niet als specifiek onderzoek naar/van situaties die de vogelstand
beïnvloeden.
Toch is het interessant, zinvol, verfrissend en ook verbredend/verdiepend
om jaarlijks bij de rapportage een vogelgroep te relateren aan het hele onderzoeksgebied
gedurende de jaren van inventarisatie. In 2008 is hiermee begonnen, aangaande
het rapport over 2011 zou het min of meer voor de hand liggen om habitatcategorie
nummer vier uit de rapportages “Overige Habitats” eraan toe te voegen. Toch
zie ik hiervan af omdat het in het geval van dit onderzoeksgebied om slechts
zeven vogelsoorten gaat, die er (bijna) allemaal maar sporadisch en/of met
erg lage aantallen voorkomen. Het is dan niet reëel om allerlei situaties
en gegevens te gaan vergelijken, voor zover er al voldoende relevante gegevens
kunnen worden samengeschraapt.
Daarom ligt het mijn bedoeling om als “special” bij het volgende
verslag (2011) extra aandacht te geven aan de categorie
“Vogels van de Rode Lijst 2004 en de Europese Vogelrichtlijn 1979”. Hierbij
zullen o.a. ook de in 1985 en 1994 uitgebrachte Nederlandse Rode Lijsten worden
betrokken.
↸9
Landschapsbeheer SBB/VWG in relatie tot broedvogels
In het uitgebreide rapport over 2006 en voorgaande jaren
aan Staatsbosbeheer is een aantal keuzemogelijkheden voorgelegd en zijn aanbevelingen
gedaan aangaande “broedvogels en beheer”. Ook in deze verslagaflevering is
hieraan wat aandacht gegeven. Dit alles met het oogmerk om met meer succes
bepaalde broedvogelsoorten te bewegen hun voortplantingsactiviteiten in het
gebied te activeren. Of om aan meer broedvogels in dunner bevolkte delen binnen
het gebied mogelijk wat meer verantwoorde vestigingsmogelijkheden te bieden.
Ook is het dan wellicht mogelijk bepaalde soorten voor uitsterven in het gebied
te behoeden.
Sinds 2007 is er jaarlijks hierover wel op de een of andere
manier contact tussen de beide coördinatoren Landschapsbeheer en Broedvogelinventarisatie
aangaande landschapsbeheer in combinatie met vogelrijkdom. Mede als gevolg
hiervan worden bij de halfjaarlijkse besprekingen met Staatsbosbeheer aangaande
de plannen m.b.t. het Landschapsbeheer in het onderzoeksgebied steeds meer
de broedvogelinventarisaties betrokken. Als gevolg hiervan wordt ook de benadering
van SBB “breder” en is een aantal ideeën opgenomen in de werkplanning voor
de knotseizoenen.
Intussen is in het knotseizoen 2007/2008 op enkele afgesproken
plekken uitdunningswerk gedaan. Tijdens de knotwinter 2008/2009 zijn op een
paar andere plaatsen (o.a. het meest zuidoostelijke boskavel nabij de N11)
ook dergelijke acties uitgevoerd. Gedurende het knotseizoen 2009/2010 werd
de bossectie tussen de Oostvaart en het Oostvaartfietspad (vier boskavels
met smalle slootjes ertussen) na overleg met SBB op meerdere plaatsen flink
aangepakt, en wel onder het motto dat forse uitdunningen en het creëren van
faseringen in de vegetatielagen een duidelijke aanzet geven tot het aanvoeren
van meer lucht en licht en daardoor meer mos-, kruid- en struiklaagvegetatie
bevorderen. Dit is dan weer gunstiger voor een meer gevarieerde en talrijkere
vogelbevolking. Ook in het knotseizoen 2010/2011 staat er weer het nodige
op het programma. Resultaten? We zullen het gaan ervaren.
| 
|
|
|
| vitrine en toegangspad naar Amaliahut |
Amalia-eilandje met broedmogelijkheden
Visdief |
Leo en Sjon speurend naar Grauwe
Vliegenvanger |
Al met al tot besluit van dit onderdeel enkele traditioneel
wordende slogans: SSS = Samen Sturen Sterk, en: SOS = Samenwerking
Ons Streven !!!
↸10
Informatie aangaande het karteren
Sinds 2006 is de kartering aangaande de territoria/broedparen
digitalaal. De soortenweergave is daarin verdeeld in acht aparte hoofdstukken
van elk zeven pagina’s, te weten:
