Roodborst: Geen scherp mes

Je hebt van die vogeltjes waarbij je al vrij snel ziet dat zij het wiel niet hebben uitgevonden. Ik hoorde laatst een uitdrukking die ik in dat opzicht wel erg grappig vind: hij is niet het scherpste mes in de lade. Ik moest eerlijk gezegd gelijk denken aan het roodborstje. Je kunt zeggen van dat vogeltje wat je wil, maar hij is niet het scherpste mes in de lade van het Bentwoud. Maar hij is wel een van de meest zichtbare kleine vogeltjes. Roodborstjes zijn niet echt bang uitgevallen. Als je een beetje goed kijkt dan zie je ze al snel tussen de struiken wippen. Vaak heel dichtbij. Ik vind het altijd erg leuk naar een roodborstje te kijken. Ik blijf er echt even voor stilstaan op mijn rondje in het Bentwoud. Het is een mooi vogeltje met van die grappige kraaloogjes, een vastberaden blik in die oogjes en natuurlijk de opvallende oranje borst. Sorry, ik kan er met de beste wil van de wereld geen rood van maken. Maar oranje is ook een mooie kleur. Het roodborstje is eigenlijk altijd alleen. We weten allemaal wat er gebeurt als er een andere roodborst opduikt.

Vechtersbaasje

De tomeloze energie waarmee het roodborstje alles en iedereen aanvalt die hij als concurrent ziet is legendarisch. Tegelijkertijd is dat de reden waarom hij vaak nogal dom overkomt, waarom hij dus geen scherp mesje is. Toen ik nog een tuin had, heb ik vaak genoeg gezien hoe een roodborstje op de klink van de schuurdeur ging zitten en zijn eigen spiegelbeeld in het schuurraam begon aan te vallen. Dat beest, dat zo verdacht veel op hem leek, moest echt zijn tuin uit. Daar kon het vogeltje uren mee bezig zijn. Erg vermakelijk voor mij, maar eigenlijk best een zielige en nogal domme vertoning als je bedenkt dat hij ook zijn tijd beter had kunnen besteden. Zo’n roodborstje wordt maar 13 jaar als hij heel veel geluk heeft. Laatst zag ik op twitter een heel aangrijpende foto van een roodborstje in de lucht in de klauwen van een roofvogel. Dat roodborstje haalde de 13 jaar dus niet. Hij vloog voor de laatste keer door de lucht op weg naar een zeker einde. Ik weet dat het zo gaat in de natuur, maar je krijgt toch koude rillingen bij dat soort foto’s. En dat terwijl ik, als het om het roodborstje gaat, niet zo weekhartig ben aangelegd. Dat is dit vechtersbaasje tenslotte ook niet.

Weg met die jongen

Het roodborstje gaat zelfs zo ver in het verdedigen van zijn territorium dat als zijn jongen iets oranjes beginnen te vertonen, hij zijn eigen kinderen aanvalt. Die kinderen voedt hij trouwens meestal op de grond op of in struiken vlakbij de grond. Eigenlijk ook wel een teken dat het vogeltje niet zo scherp is want ik denk gelijk aan al die katten die ’s nachts opzoek gaan naar een lekker hapje. Dat is ook een manier om van toekomstige concurrentie af te komen. De roodborsten die ik in de zomer in het Bentwoud zie, hoeven niet dezelfde te zijn als die ik in de winter zie. Een deel trekt weg en wij krijgen wat roodborstjes uit het Noorden te gast. Stiekem is dat roodborstje een soort van miniroofvogel. In tegenstelling tot andere vogeltjes van zijn grootte, zit hij vaak op een takje te wachten tot er een insectje voorbij scharrelt waarna hij er opduikt als ware hij een zeearend. Het zou me trouwens niets verbazen als de roodborst zichzelf beschouwt als de vogel van de eeuw. Zo arrogant is hij denk ik wel. Maar zijn arrogantie heeft ook iets aandoenlijks. Want het blijft een klein, schattig vogeltje met kraaloogjes dat makkelijk in de klauwen van een echte roofvogel kan verdwijnen.