De educatiecommissie van de VWG organiseerde diverse avonden en excursies voor niet-leden. Via advertenties in de regionale bladen werden ze aangekondigd. Hieronder treft u kort de activiteiten van het seizoen 2007 - 2008, met - als ze beschikbaar zijn - verslagen.

9 oktober 2007: Stadsvogels in Alphen - IVN Alphen aan den Rijn

Een lezing gegeven door de heer S. Strik over de (water)vogels rond Alphen aan den Rijn. Deze lezing werd verzorgd in samenwerking met het IVN/VWG Alphen aan den Rijn.

Om 20:00 kwamen wij met 25 personen bijeen in de aula van de TopMavo (voorheen Groene Hart College Noord) waar de heer S. Strik van de Vogelwerkgroep van het IVN Alphen aan de Rijn een lezing gaf over de stadsvogels, met name rond Alpen aan den Rijn. Hij sprak over de bescherming (het belang van vogelvriendelijke beplanting) en hoe het er voor staat met de diverse stadsvogels. Ook is er zelfs op 8 november een 2e stadsvogelconferentie georganiseerd. Daarna werd per vogelsoort ingegaan op waar en waarom ze ergens zitten. In het Bospark zitten veel Kauwen, Kerk & Zanen had een broedgeval van Dodaars en de Kwak is er ook wel eens te zien. Bij Park Rijnstroom zijn speciaal Gierzwaluw-dakpannen aangebracht. De Wilde zwaan zit meer in de polders rond Aarlanderveen en de Kleine Zwaan in de polders rond Alphen aan de Rijn en dit heeft te maken met verschillend waterpeil. Een lezing met veel mooie plaatjes en geluiden.

28 oktober 2007: Kruiskade/Spookverlaat

Op de zondag dat de wintertijd weer was ingegaan was een publieksexcursie georganiseerd door de educatiecommissie in het gebied rondom de Kruiskade en het Spookverlaat. Deze excursie werd bijgewoond door 11 mensen, waarvan 8 niet leden en door de deskundige gidsenengeleid.

Vogels Het was een wat winderige ochtend, er werden zo’n 30 soorten vogels waargenomen waaronder als opvallendste soorten een Grote Gele Kwikstaart, een Sperwer en een tiental Heilige Ibissen.

Historie De deelnemers hadden veel belangstelling voor de historie en de ontwikkeling van het gebied. Dit werd gaarne dooren Cor uit de doeken gedaan. Vooral ook het vrijwilligers werk werd ten voeten uit belicht. Ook de brug die door de knotploeg was aangelegd, om zo een rondwandeling te verkrijgen door het gebied, werd trots vertoond. De deelnemers waren onder de indruk welk werk een vogelwerkgroep er zo al nog meer bij uitvoert. Ook de vele details werden gretig door de mensen opgenomen en waren verast over de wetenswaardigheden van de natuur en vogels in het bijzonder wat zij nog niet wisten. En dat allemaal zo dicht bij huis. Na afloop ging men voldaan en tevreden de verdere zondag in.

15 november 2007: Antartica & Falkland Eilanden

De heer H. van Wijk uit Gorichem deed verslag van zijn reis begin 2006 naar Antarctica, de South Georgia archipel en de Falklandeilanden. De spreker schetste en toonde een mooi beeld van het continent: hele mooie foto’s, waaronder close-up opnames.
Er leven 4 soorten pinguins, waaronder de Ezel- en Macaronipinguin. Maar ook diverse soorten (pijl)stormvogels, jagers en albatrossen zoals de roetkop-, de grijskop- en de reuzenalbatros bevolken het gebied. Naast vogels kunnen zeezoogdieren geobserveerd worden zoals de pelsrob, zeeolifant en de walvis. De lezing in het Anker was met 60 belangstellenden, waaronder 10 niet-leden goed bezocht.

24 januari 2008: De Huismus

Niet lang geleden hadden we huismussen om ons huis, nu hebben we zo langzamerhand huizen om een huismus. Deze naar onze begrippen algemene vogel krijgt vanwege het teruglopen van het aantal terecht meer belangstelling.

De spreker van deze avond, de bioloog G. v.d. Poel, begon met een stukje geschiedenis, namelijk hoe de mus met de landbouwers meetrok vanuit Azië de hele wereld over. En drukte ons met de neus op het feit dat de huismus al sinds 1965 achteruit gaat. Mussen waren vroeger een plaag! Mussen hebben een beperkte actieradius, t.w. 300-500 meter. Ze komen het meeste voor in het buitengebied, zoals uit Goois en Engels onderzoek is gebleken. Er werd een filmpje van predatie door een sperwer getoond. Voedselgebrek is een oorzaak van achteruitgang en niet het gebrek aan nestplaatsen. De mus is een zaadeter maar voert in het voorjaar de jongen met insecten zoals bladluizen, kevers, vliegen en mieren. De diverse kleden en soorten mussen werden besproken. Het blijkt dat de bef heel belangrijk is, hoe groter, hoe beter.Van balts tot uitvliegen van de jongen kwam aan de orde. Mussen houden van badderen en het maakt niet uit of het een water-, zonne- of zandbad is. Door elke dag op een vast tijdstip en een vaste plaats te voeren krijg je mussen in de tuin. De presentatie werd besloten met een special van, natuurlijk, Nico de Haan over de Huismus.
Er waren 12 niet-leden bij deze lezing aanwezig en met een totaal aantal van 60 personen, waaronder 12 niet-leden, was deze lezing een succes.

2 februari 2008: De beroemde Ganzenexcursie naar het Deltagebied

Polderwegen in Zeeland
De polderwegen in Zeeland

Het weer was deze dag rijk gevarieerd. We hebben zelfs nog heel even de dubieuze genoegens van het staartje van sneeuwstorm mogen meemaken. Maar ook waren er momenten van volle zon en flinke wind. De temperatuur was sterk afhankelijk van de locatie. De Brouwersdam gaf als vanouds een zeer lage gevoelstemperatuur af, maar in de bossen en uit de wind was het heerlijk

Op pad

Rond 8.15 arriveerde de bus om de tweede groep vogelaars op te pikken. Meteen hadden we te maken met een noviteit want achter het stuur dit keer niet het vertrouwde gezicht van, maar een andere “koetsier” zat op de bok. Hij stelde zich netjes voor als Leen en ook hij bleek een ervaren chauffeur die in het verleden ooit een keer eerder het voorrecht had om de VWG rond te rijden.vertelde wat de plannen van de dag waren. Iedereen had ook al bij binnenkomst het bekende informatieve ganzenstencil ontvangen.vervulde traditiegetrouw de functie als vogelwaarnemingsbegeleider en mocht gedurende de hele tocht op de plek van de copiloot toelichtingen geven op de waargenomen vogels. Om de stemming erin te krijgen trakteerde hij de aanwezigen allereerst op de nodige ganzengeluiden en daarna werden deze vogels uitvoerig omschreven. Zodat ook de mensen die deze expeditie voor het eerst meemaakten, goed beslagen ten ijs kwamen. De route was weer een beetje anders dan voorgaande jaren. Bij Rotterdam reden we door de Benelux-tunnel en stopte daarna bij een Mac Donald’ restaurant bij Halfweg. Hier stapte onze weldoener van de dagaan boord.

Roeken bij Spijkenisse

We kwamen daarna in de buurt van Spijkenisse, waar zich een van de weinige roekenkolonies van Zuid Holland bevindt. Met een beetje geluk kom je er hier altijd wel een paar tegen. Ook deze keer zagen we enkele roeken rondvliegen. De roek ook wel “schimmelbek” genoemd vanwege zijn kaal witte huid rond de snavelbasis.

Grote groepen ganzen
Grote groepen ganzen
De eerste ganzen bij Bernisse

Grote groepen brandganzen! Verder ook heel wat wulpen en een rennende fazant, maar ook bergeenden en grauwe ganzen. De tocht ging verder en we kwamen in de buurt van het dorpje Simonshaven. Boven de weilanden een biddende torenvalk en een rennende haas. Ook hadden smienten in grote getale de aanlokkelijke graslanden bezet. De mannen goed herkenbaar aan de gele streep midden op hun kop. Bij de brug over de Biertse dijk zagen we de eerste dodaars op het water en even later een groene specht die tussen de bomen door vloog. We reden nu door de polders van Zuidland. Dit zijn één van de vele gebieden die tijdens de watersnoodramp in 1953 onder (zee) water stonden. Inmiddels is dit ook al weer 55 jaar geleden. In de omgeving van Hellevoetsluis waren behalve de nodige ganzen (brand-, kol- en grauwe ganzen) ook veel kieviten te zien, die voorspelbaar ook gezelschap hadden van goudplevieren. Dit valt pas goed op wanneer de vogels de lucht in gaan. En is het onderscheid tussen deze twee plevierensoorten goed te zien. We passeerden de Haringvlietsluizen en kwamen zo bij het meest zuidelijke Zuid Hollandse eiland Goeree Overvlakkee. We stopten even bij de buitenhaven van Stellendam en Bert ging de bus uit om te kijken of het de moeite waard was om massaal naar buiten te gaan. Het was namelijk op het moment dat wij er waren hoogwater en dat is voor deze plek niet de meest gunstige voorwaarde om veel vogels te zien. De conclusie was dan ook dat we niet de bus uit zouden gaan, maar we zochten nu ons heil in de polders van rond Goedereede. De toren van het gelijknamige plaatsje dankt zijn platte dak aan het feit dat men daar vroeger vuren kon ontstoken, die weer dienst deden om de zeelieden de weg te wijzen. Er is nu eenmaal een tijd geweest dat de GPS navigatie nog uitgevonden moest worden. We reden rond op de Romeinenweg om het aantal ganzen wat op te voeren. In deze contreien vloog een bruine kiekendief rond laag boven de schaarse begroeiing van dit polderland.

Brouwersdam - Zeevogels
Vogelaars op de brouwersdam zoeken beschutting achter de scoop
Vogelaars op de brouwersdam zoeken beschutting achter de scoop

Nu reden we langzaam naar de uitwateringssluizen van de Brouwersdam. Dit is de plek waar je altijd de grootste kans hebt om iets bijzonders tegen te komen. Je moest wel warm gekleed gaan, want er stond een venijnige wind met een lage gevoelstemperatuur. Enkele zeer gelukkigen kregen een ijseend voor de telescoop, maar anders kon je in ieder geval zonder al te veel moeite rekenen op middelste zaagbek, vrij veel roodkeelduikers die ook nog eens redelijk dichtbij langs zwommen. Eidereenden en zwarte zee-eenden waren bijna vanzelfsprekend ook van de partij. Het was inmiddels lunchtijd geworden.

Lunch chez- en nog wat vogels

had de hele bus uitgenodigd om bij hem en zijn vrouw de lunch te gebruiken in hun weekend verblijf in het fraaie plaatsje Haamstede vlakbij de vuurtoren. En zo werden we allemaal gastvrij ontvangen en konden genieten van een heerlijke soep en goedbelegde broodjes en werkelijk vorstelijke ontvangst. De echte diehards zagen zelfs tijdens de lunch nog een mogelijkheid om in de buurt te vogelen en kwamen terug met spannende waarnemingen van o.a. goudhaantjes, heggenmussen en staartmezen.

Patrijzen
Vogelaars op de brouwersdam zoeken beschutting achter de scoop
Zwart

Maar de bus ging weer verder nu mochten we in de Prunje polders o.a. patrijzen op de braakliggende akkers begroeten. Kleine beekjes die de polders omkaderden boden kennelijk voldoende beschutting voor kleine zilverreigers, want wij hebben verschillende van deze fraaie sneeuwwitte reigers gezien. In de buurt van Seroskerke de eerste slobeenden en even later in een weiland een vrij grote groep rotganzen en iets verder zeker eens zoveel brandganzen. Het is grappig om te zien dat de soorten zich niet echt vermengen, maar zich het liefst laten omringen door hun eigen soortgenoten. Een boer had kennelijk maling aan onze observaties, want hij ging het weiland in en probeerde de ganzen weg te jagen. Zijn doel was bereikt en even later zag de lucht werkelijk zwart van de “branta’s”.

Zwarte wolk van ganzen

We stonden stil bij de Wevers inlaag in de buurt van het gehucht Moriaanshoofd, met uitzicht op de Zeelandbrug. Dit was een prima punt, want binnen de kortste keren, konden we vogels als: watersnippen, kuifduiker, kluten en lepelaars aan de lijst toevoegen.

Zwarte wolk van ganzen

Het weer was inmiddels weer wat heftiger geworden en de bus kwam in een kleine maar hevige natte sneeuwbui terecht. Dit weertype werd meteen geflankeerd door een ander natuurverschijnsel; De regenboog, die met zijn fraaie 7 basis kleuren de horizon verfraaide. We reden nu weer noordwaarts in de omgeving van het plaatsje Zonnemaire en kwamen terecht bij de slikken en hoek van Bommenede. Hier hadden we een kleine driekwartier om even de benen te strekken. Hoewel van echt wandelen kwam er niet zo veel van. Want bijna iedereen vond het nodig om zich te verbergen achter de telescoop om zo de omgeving te scannen op interessante vogels. Onze moeite werd beloond en zo kregen we o.a. kanoeten, bonte strandlopers en zelfs geoorde futen voor de kijker. We verlieten Zeeland weer via de binnenkant van de Brouwersdam. Hier hadden we nog een korte ontmoeting met een grijze zeehond en een vrouwtje non. Daarna zijn we zonder verdere vogelstops weer richting Leiden en Koudekerk gereden.

Uiteindelijk waren er 88 soorten aan de lijst toegevoegd en dat betekent in ieder geval dat we konden terugkijken op een zeer geslaagde dag vogelen. Voor 18.00 uur bereikten wij weer de carpoolplek bij Leiderdorp.

Dinsdag 18 maart 2008 Cursus vogelzang voor gevorderden Startavond 1/6

18 maart 2008 - 10 juni 2008 Vogelzangcursus voor gevorderden

Deze cursus bestaat uit een theorieavond met beeld en geluid, 4 excursies en een slotavond. Deze avonden worden gehouden in Het Anker, Chopinlaan 2 te Hazerswoude-Rijndijk op 18 maart en 10 juni 2008. De excursies gaan door middel van carpooling naar de Amsterdamse Waterleidingduinen, de Utrechtse Heuvelrug en Flevoland.

Donderdagavond 3 april 2008: De Grauwe Kiekendief

Deze avond begint de bekende Grauwe Kiekendievenman Ben Koks om 20:00 zijn lezing over deze sierlijke roofvogel die vanaf half april weer in Nederland terug is na een lange tocht uit Afrika. De heer B. Koks onderzoekt al sinds de jaren negentig deze vogel en verricht heel veel veldwerk.

De heren B. Koole en L. Smits vervingen Ben Koks uitstekend in hun lezing over deze akkervogel. Hij komt alleen naar Nederland om zich voort te planten en gaat daarna weer terug naar Afrika. Het volgen van deze vogel door middel van zenders werd besproken, de bedreigingen en bescherming van dit ‘vliegende potlood’ werden besproken. Er waren 60 belangstellenden, waaronder 14 niet-leden..

Zaterdag 5 april 2008: De Wilck

Excursie naar het Europees Vogelrichtlijngebied “De Wilck” over weidevogels. Door de weersomstandigheden viel deze excursie bijna letterlijk in het water. Drie (!) dappere leden hebben het een kwartier geprobeerd, maar toen werd de excursie afgelast.

Zondag 20 april 2008 Landgoed: 's-Gravenland
Cursus vogelzang voor gevorderden 2/6

Zondag 11 mei 2008 Loofbossen: Leersumsche Veld
Cursus vogelzang voor gevorderden 3/6

Zondag 25 mei 2008 Duinen: Amsterdamse Waterleiding Duinen
Cursus vogelzang voor gevorderden 4/6

Zondag 8 juni 2008 Moerassen: Flevoland
Cursus vogelzang voor gevorderden 5/6

Dinsdagavond 10 juni 2008 Afsluitende avond
Cursus vogelzang voor gevorderden 6/6