Variatie
Volgens mij was het afgelopen
seizoen het meest actieve en meest gevarieerde tot nu toe. Het
seizoen begon ook vroeg. Al voor de eerste officiële knotochtend op zaterdag
26 oktober 2002 waren enige enthousiaste knotters bijop
het erf het hout van het vorige seizoen aan het zagen en aan het kloven.
Door nu ook gekloofd en gezaagd hout aan te bieden hoopten we gemakkelijker
van de enorme berg hout op het erf af te komen. Verder werd de opschietende
begroeiing rond de vogelkijkhut Amalia en op het daarvoor gelegen eiland
gemaaid en afgevoerd.
Het echte seizoen startte met het afzetten van essen en wilgen op het
deel van de Kruiskade ten oosten van de boerderij van Van Schie. Er stond
behoorlijk wat hout op de stobben, dus daar waren we wel wat zaterdagen
(en extra dagen) mee zoet. Op dit deel van de Kruiskade vond op 2 november
2002 ook de Nationale Natuurwerkdag plaats, waar onze werkploeg aan deelnam.
Op die dag werd een breed publiek een kijkje achter de schermen van natuur-
en landschapsbeheer geboden door ze een paar uur actief mee te laten werken.
De dag was een groot succes! Veel nieuwsgierigen staken de handen uit
de mouwen, net als veel 'vaste' leden van onze knotploeg. De catering
was, net als de erwtensoep-verstrekking op alle gewone knotdagen, in handen
van Bert, dus dat zat wel goed. Overigens zal er ook het aankomend seizoen
weer een Natuurwerkdag zijn, dit keer op 1 november a.s.
|
't gaat dan wel wat gemakkelijker maar het blijft zwaar werk!
En terwijl het seizoen zo op gang kwam, slonken de stapels gekloofd hout
op het erf; de verkoop verliep prima. Er kwam aan de andere kant weer
heel veel ongekloofd hout bij, niet alleen van het deel van de Kruiskade
bij Van Schie, maar ook van het deel achter de vogelplas. Dat hadden we
een ander seizoen al geknot. Het was echter blijven liggen omdat de tractor
met aanhanger daar niet kan komen. Het leek ons beter te wachten tot er
stevig ijs op de plas zou liggen. Dat was dit seizoen op 13 december 2002
het geval. Op die vrijdagmiddag werd al het verkoopbare hout afgevoerd.
Hele stapels werden, samengebonden aan een lang touw, over het ijs gesleept.
Nadat Staatsbosbeheer (onze opdrachtgever) met boer De Frankrijker had
gesproken, kon de knotploeg een oeverbeschoeiing aanleggen langs de toegangsweg
naar zijn boerderij (de zijde van de vogelplas tegenover onze kijkhut)
en eindelijk ook het laatste deel van de Kruiskade, tegenover de boerderij
van De Frankrijker, onderhouden. En dat was hard nodig ook, nadat er zo
lang niets meer aan gedaan was. Maar of we daar dit seizoen nog aan toe
zouden komen? Normaal is het onderhouden van één deel van de kade per
winter al een hele klus. Aan de andere kant: de knotters worden elk jaar
fitter en handiger en lassen steeds vaker extra werkdagen in. We konden
in ieder geval aan de oeverbescherming beginnen, besloten we. Van wilgen
en essen (deels gerooid uit de jonge aanplant in de directe omgeving)
werden palen gemaakt, die met de sleggen in het water werden geramd, zo'n
50 centimeter uit de afgekalfde kant. Daarachter werden takkenbossen getrapt.
We raakten zo lekker wat takken kwijt. Een mooie variant op de houtrillen,
die anders de kade wel erg gaan domineren.
| |
| De aflevering van het nieuwe onderkomen brengt
veel blije gezichten |
|
|
In de tussentijd werd een oude bouwkeet aangekocht, ter vervanging van
de Pipo-wagen waarin de knotploeg pauzeert. Veel vrije tijd van enkele
knotters en van enige anderen ging zitten in het ombouwen van de keet
in een waar paleisje! Aankomend seizoen zal deze nieuwe aanwinst in gebruik
worden genomen.
Het oude hout werd tot op de laatste kuub verkocht en nog meer vers,
ongekloofd hout nam de plaats daarvan in. Het werk bij Van Schie was onverwacht
snel, ruim voor het eind van het seizoen, afgerond. En dat terwijl een
deel van de ploeg nog een aantal knotdagen met een andere klus bezig was.
Deze groep zorgde op twee plaatsen in de bosperceeltjes, die in het kader
van de ruilverkaveling zijn aangeplant en dus nog erg 'steriel' waren,
voor het omtrekken van bomen met de Tirfor. Dit werk doen we al een seizoen
of drie. Het zorgt voor meer licht voor nieuwe ondergroei, het doorbreken
van de saaie rechte plantlijnen, ruimte voor de resterende bomen, en dood
hout voor de spechten en andere houtliefhebbers.
En alsof al dit werk nog niet genoeg was, kwamen we onverwacht ook nog
toe aan een stuk van de Kruiskade bij De Frankrijker. Omdat dit hout al
zo lang niet was aangepakt, was het extra zwaar: veel werk voor de motorzagen,
en veel zweetdruppeltjes voor de knotters. En weer meer hout op het erf
van Jan; in totaal ligt er nu zo'n 45 m3 te wachten op de verkoop. Op
dit deel van de Kruiskade hebben tenslotte ook nog 26 nieuwe elzen en
essen aangeplant.
Op de tabel onder dit artikel heb ik opgenomen hoeveel vrijwilligers
in totaal met al deze klussen zijn bezig geweest. En uit dat overzicht
blijkt duidelijk dat ook wat het aantal gewerkte dagen betreft dit een
record-jaar geweest is!
We sloten het knotseizoen feestelijk af op 15 maart 2003, met bier, fris,
jenever, kaas en worst. Heel erg gezellig en een mooi eind van een fantastisch
seizoen. Dank aan onze 'opzichters'en! Stelt u zich voor: gratis
fitness in een mooie omgeving met zuivere lucht, temidden van gelijkgestemde,
vriendelijke mensen, met een heerlijke kop soep toe. Dat willen toch alle
leden van een vogelwerkgroep? Ik zie u graag, het komend seizoen.
Vrijwilligersdagen 2002-2003, uitgesplitst naar soort
- Maaiwerkdagen 2 = 10 vrijwilligersdagen
- Knot-zaterdagen 15 = 229 vrijwilligersdagen
- Doordeweekse werkdagen 14 = 64 vrijwilligersdagen
- Klusdagen nieuwe keet 12 = 79 vrijwilligersdagen
- TOTAAL 43 = 382 vrijwilligersdagen
Insteekhaventjes
in oude glorie hersteld - 29 november 2002
&
Het kerngebied van onze vogelwerkgroep is de Kruiskade. Die oude houtkade
is niet alleen van belang vanwege de grote natuurwaarden. maar ook vanuit
cultuurhistorisch opzicht. De Kruiskade was ooit, in de Middeleeuwen,
de grens van een ontginning en de inpoldering van woeste gronden. De kade
werd later door diverse boeren gebruikt voor het geriefhout. Inmiddels
bevonden zich aan beide zijden van de kade polders (de Hoornse Polder
en Polder Rietveld), die een verschillend waterpeil hadden. Indien boeren
hun materialen tussen de beide polders wilden vervoeren deden zij dit
overwegend met boten (de zogeheten "schouwen"). Vanwege het verschil in
de waterstand tussen beide polders werden op de Kruiskade de materialen
(mest, gereedschap e.d.) overgeslagen van de ene boot op de andere.
Daarvoor waren er op diverse plaatsen insteekhaventjes gegraven. Later heeft
het waterschap beide polders samengevoegd tot de Riethoornse Polder, waardoor
het verschil in waterpeil verdween.
De insteekhaventjes werden daardoor overbodig. De Kruiskade kon nu gewoon
op bepaalde plaatsen doorgestoken worden, zodat boten konden doorvaren en
spullen niet overgezet behoefden te worden. Ook de zogeheten verlaten (denk
aan: Spookverlaat), kleine sluisjes in de Kruiskade, werden overbodig en
verdwenen. De insteekhaventjes zijn langzamerhand gaan verlanden; ook werden
zij deels door de boeren gedempt met grond (soms met afval erbij). Tot
zeer kort geleden was de situatie als volgt: een haventje was nog bijna
intact, sommige haventjes waren als zodanig nog wel herkenbaar als lager
gelegen gedeelten (vaak nog vochtig en soms met riet begroeid), en van andere
insteekhaventjes konden oudere boeren zich nog wel de locatie herinneren
maar waren deze haventjes niet in het veld terug te vinden. Toen
| |
| De opgeschoonde insteekhaventjes |
|
|
Staatsbosbeheer in het kader van de ruilverkaveling een aantal jaren geleden
eigenaar werd van de Kruiskade, werd op verzoek van die instantie door een
stagiaire van de tuinbouwschool als scriptie een beheersplan voor de kade
gemaakt. Nog steeds dienen delen van dit plan als basis voor diverse landschapsbeheers-activiteiten,
die ten behoeve van het Staatsbosbeheer door vrijwilligers van de vogelwerkgroep
worden uitgevoerd. In dat beheersplan is, vanwege het cultuurhistorisch
belang daarvan, ook voorzien in het weer uitgraven van een aantal insteekhaventjes.
Daarvan is het nu eindelijk, op 29 november 2002, ook daadwerkelijk gekomen.
Een deel van de haventjes (3 stuks) is weer opengemaakt met behulp van een
kraan van een loonbedrijf.
Het is de bedoeling dat op een later tijdstip
nog enige haventjes worden uitgegraven. De vrijwilligers van de vogelwerkgroep
(de "knotploeg") zullen als onderdeel van hun beheersactiviteiten van de
Kruiskade in het vervolg ook zorgdragen voor het openhouden van deze haventjes.
Door deze activiteiten is weer een stukje oude glorie van de Kruiskade in
ere hersteld.
Nationale
Natuurwerkdag 2002 - 2 november 2002
Op 2 november 2002 gingen in heel Nederland de handen uit de mouwen voor
de natuur ter gelegenheid van de tweede nationale Natuurwerkdag. Op deze
dag willen de deelnemende organisaties een breed publiek een kijkje achter
de schermen van natuur-en landschapsbeheer in Nederland bieden door ze
een paar uur actief mee te laten werken. Alle vrijwilligersgroepen die
actief zijn in landschapsonderhoud zijn gevraagd om mee te doen. Ook onze
knotgroep heeft zich aangemeld. Meedoen aan de natuurwerkdag biedt de
mogelijkheid om het vele werk dat we verzetten zichtbaar te maken aan
een brede doelgroep en het is een goed moment nieuwe vrijwilligers te
werven. Landschapsbeheer zorgt voor publiciteit en coordinatie. De organisaties
die meedoen aan de natuurwerkdag zijn: Landschapsbeheer Nederland, de
Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie, Vereniging Natuurmonumenten,
Staatsbosbeheer, de Koninklijke Nederlandse Natuur-Historische Vereniging,
de Jeugdbond voor Natuur-en Milieustudie en de IVN Vereniging voor natuur
en milieueducatie. |
