Nieuw Nieuw Nieuw

Na afloop van elk knotseizoen probeer ik dat seizoen voor het jaarverslag te vangen in een pakkend thema. Dit keer was dat niet zo moeilijk: het woord “nieuw” kwam als vanzelf in me op. Waarom? Nou, volgt u mij maar even.

Materiaalmeester

Allereerst kregen we vlak voor aanvang van het nieuwe seizoen naar aanleiding van een advertentie in de Braakbal een nieuwe materiaalmeester: Ed van Nieuwenhuijzen. Dat is goed nieuws. Heel mooi is ook dat, al jaren onze steun en toeverlaat op materiaalgebied, bereid is om hem met raad en daad terzijde te staan.

Seizoensopening

Ook nieuw is dat we de seizoensopening voor onze knotters op 25 oktober 2008 feestelijk hebben ondersteund door een gezamenlijke lunch na afloop. Er deden maar liefst 23 knotters aan mee. Vanwege het prachtige weer gebeurde dat buiten, op het erf van onze gastheer.had zich uitgesloofd door ons twee schitterende salades voor te zetten. Hopelijk wordt deze feestelijke seizoensopening een mooie nieuwe knottraditie.

Werving

Nieuw is verder dat er een wervingsfolder is voor potentiële nieuwe knotters. Deze folder werd voor het eerst uitgereikt tijdens de weer zeer succesvol verlopen Landelijke Natuurwerkda9 2008. Op onze locatie werd die dag door 31 gasten gewerkt, naast de 22 eigen knotters. Hopelijk levert de folder weer wat nieuwe gezichten tijdens de reguliere knotdagen op. We kunnen altijd extra handen gebruiken. Overigens staat de folder ook op de website van onze VWG. Laat u zich eens inspireren door de tekst en kom volgend seizoen een handje meehelpen, stel ik voor.

Essenhakhoutbosje

Ook is er dit seizoen een nieuw essenhakhoutbosje gemaakt, de tweede op de Kruiskade. Het bosje ligt meteen naast het eerder gecreëerde bosje. Hopelijk ontwikkelt dit bosje zich net zo mooi als het eerste. De stammen op dit (niet al te grote) perceel lagen al snel tegen de vlakte, mede omdat wij bereid waren om er een motorzaagcursus, georganiseerd door Landschapsbeheer Zuid-Holland, te laten houden. Acht vrijwillige aspirant-motorzagers uit heel Zuid-Holland leerden op onze bomen in drie dagen deze vaardigheid.
En daarna stonden er niet veel bomen meer overeind. Wel was er nog heel wat opruimwerk! Dat heeft vijf volledige werkochtenden gekost, met alleen maar takken slepen, knippen, hout uit het bos halen en naar het erf van Jan afvoeren (met veel dank aan, die bij de houtafvoer de trekker bestuurde). Niet iedereen zit er op te wachten zo lang achter elkaar dit weinig afwisselende werk te doen. Hoewel we normaal zeker een heel seizoen in het bosje bezig zouden zijn geweest, en nu maar een half seizoentje, moet de commissie Landschaps beheer zich nog maar eens beraden over de vraag of het wel wenselijk is een motor zaagcursus te laten houden op de Kruiskade, als niet meteen ook wordt opgeruimd. Overigens hadden de aspiranten ook nog drie grote wilgen gerooid, die dood gegaan of aan het gaan waren en dicht bij de weg voor gevaarlijke situaties zouden kunnen zorgen. De grote hompen wilgenhout lieten ze langs de weg liggen. Die werden dus allemaal gestolen! Ook op twee andere plekken werd inferieur hout van ons gepikt. Gelukkig hebben we dit seizoen heel erg veel (voornamelijk essen- en elzen-) hout ‘geoogst’, anders waren we daarover vast erg ontdaan geweest. Eind van het seizoen was niet alleen ons houthok De Houtsnip helemaal afgeladen (bijna 100 kuub!), er is zelfs een stukje erf vanals uitbreidingslocatie gebruikt, goed voor nog eens zo’n 30 kuub extra.

Scholen

Voor mij was nieuw dat ik een dagje heb meegeholpen met praktijklessen natuurbeheer voor kinderen van de hoogste klassen van een aantal basisscholen in de omgeving. In totaal 5 klassen (ongeveer 130 tot 140 kinderen) kwamen, verspreid over twee dagen in november, ons een handje helpen, onder het motto: “Je klas kan de boom in”. Dit evenement wordt georganiseerd door stichting De Watersnip te Reeuwijk. Leden van onze knotploeg zorgen voor de nodige extra begeleiding. De kinderen hielpen met het rooien van elzen op het dijkje rechts van het pad naar de vogelhut Amalia, en met het uitdunnen van een elzenperceel in de buurt van de Oostvaart.

Dit seizoen zijn we zelf ook een paar keer in de drie elzenpercelen bij de Oostvaart aan de slag geweest. Die percelen zijn aangeplant in het kader van de ruilverkaveling; de keurig in rijen aangeplante elzen staan elkaar te verdringen. Vele elzen leggen door ruimtegebrek inmiddels het loodje. We hebben nu een flinke start gemaakt met het uitdunnen, waarbij we er tevens op letten om de regelmaat uit de aanplant te halen. Daardoor krijgt het geheel een wat natuurlijker aanzien. Dit werk zal de komende seizoenen worden voortgezet.

Verder is er flink huisgehouden in het kletsnatte bosperceel aan de Alphense kant van de Kruiskade. Al eerder was daar het nodige omgezaagd, dit seizoen is er door Sjon met wat hulp van o.a.eneen flink gat in dat perceel geslagen. De bomen zijn daarna blijven liggen. Het is nu nog een ravage, maar het is de bedoeling dat zich hier een mooie onderbegroeiing gaat ontwikkelen. We zullen zien.

Al deze forse uitdunacties zijn het resultaat van periodieke overleggen die vertegenwoordigers van de commissie landschapsbeheer (met name, die veel verstand heeft van beheerstaken) met medewerkers van Staatsbosbeheer hebben; afgesproken werkzaamheden worden door ons gefaseerd uitgevoerd.

Geriefhoutbosje bij de Wilck

Ook nieuw voor mij was dat we gewerkt hebben aan een geriefhoutbosje op een eilandje aan de Vierheemskinderenweg, vlakbij De Wilck. Het schijnt dat de knotploeg daar in een ver verleden ook wel eens wat aan gedaan heeft, maar nu was er veel achterstallig onderhoud. Zware elzen, essen, populieren en wilgen stonden er elkaar te verdringen. Na een briefje aan de gemeente Rijnwoude (de eigenaar) mochten we aan de slag. Het is maar een klein perceel, dus in acht dagdelen klaarde een klein clubje knotters in wisselende samenstelling deze klus. In totaal waren hiermee 34 vrijwilligersdagen gemoeid.

Vier nieuwe boswachters

Er zijn in 2008 bij Staatsbosbeheer in onze regio vier nieuwe boswachters bijgekomen, waarvan drie vrouwen. Twee daarvan hebben als onderdeel van hun takenpakket ook het onderhouden van contacten met de vrijwilligers die voor SBB werken. Eén van de nieuwen, Mirjam Eikelenboom, kwam op de laatste reguliere knotdag van 2008 langs met oliebollen, om ons te bedanken voor het vele werk dat wij voor SBB ver-richten. Aardig hè?

en oud ...

Is er dan helemaal niets bij het oude gebleven? Natuurlijk wel, het meeste dat er dit seizoen gebeurde was oud en vertrouwd. Zo was het ouderwets gezellig. Daarvoor zorgden de knotters zelf, geholpen door Berts heerlijke 5-sterren erwtensoep. Met als één van de hoogtepunten weer de seizoensafsluiting, tevens viering van mijn verjaardag (ook zo’n aardige knot-traditie). Die laatste werkdag (7 maart jl.) hebben we mede dankzij de grote opkomst van maar liefst 24 knotters, veel klusjes (zoals hout afvoeren) kunnen afronden. Daarnaast werd op deze dag ook nog een aantal wil-gen geknot op het niet toegankelijke deel van de Kruiskade, rechts van de vogelhut. Verder werden er een paar populieren in een perceel in de buurt van de boerderij van Beukeboom met de Tirfor omgetrokken (“stormschade” gecreëerd) en hebben we ter plaatse ook wat populieren geringd.

We hebben dit seizoen ook weer het nodige werk verzet op de Kruiskade zelf, de oude houtkade. Dit jaar hebben we met name gewerkt aan het stuk kade tussen Miech Copier en Menken, tegenover het deel dat we vorig seizoen onderhanden hebben genomen. Verder hebben we op het kale stuk kade, meteen ten oosten van Miech, 19 knotwilgen en verder zo’n 150 nieuwe kleine essenboompjes aangeplant, die Sjon eerst had uitgestoken in de Houtkamp.

IJsdagen

Niet nieuw, maar toch ook niet erg gewoon, was het feit dat we de eerste en tweede knotdag van 2009 op het ijs konden werken. Het had al dagen flink gevroren, dus er lag een stevige ijsvloer. Stevig genoeg om een aantal klussen, die we al een paar jaar hadden uitgesteld vanwege het gebrek aan ijs, nu wel konden aanpakken. We gingen aan de slag in het moerasje en op de eilandjes in de buurt van de boerderij van De Groot. Het moerasje dreigde dicht te groeien door opslag van wilgen, elzen en essen. En omdat dit een favoriet plekje van de roerdomp en de waterral is (die worden hier erg regelmatig gezien) moet die verlanding worden tegengegaan. Ook de eilandjes moesten hoognodig worden geknot. De eerste ijsdag was de opkomst enorm hoog: met maar liefst 24 knotters pakten we deze heerlijke ijsklussen aan. Een deel van de knotters (vier mannen en) vond het zo leuk, dat zij na de soep in de middag nog verder gingen. Een unicum. Maar ook de tweede ijsdag was de opkomst groot. Op deze dag kwamen we ook nog toe aan het afzetten van over het water, nu ijs, hangende stammen en takken tussen de boerderijen van Menken en Van Schie. Al het afkomende hout gooiden we op de kade, de verdere verwerking kon ook op een ander moment, nu moest de ijssituatie optimaal benut worden.

Maar ja, eens moest die takkenzooi ook weer worden opgeruimd. In verband daarmee had de knotploeg op 24 januari 2009 een snipperdag. Nee, geen dagje vrijaf, maar keihard werken om takken aan te voeren die in een grote combinatie, bereidwillig uitgeleend door firma J.M. de Wit groenvoorzieningen te Hazerswoude en bestuurd door, versnipperd werden. Grote hopen takken, die normaliter met heel veel moeite in land- of waterrillen zouden worden verwerkt, werden nu in een paar uurtjes tot mooie hout-snippers verwerkt. Die snippers werden deels weer ingezet om paden naar de oerbrug en naar de vogelhut te verharden. Firma De Wit staat nu al een aantal jaar bereidwillig de enorme versnipperunit gratis ter beschikking en is daarmee hoofdsponsor van onze knotploeg. Dank!!!!

Natuurtuin

Zoals ieder jaar hielp de knotploeg een handje mee in de Natuurtuin. Onder toeziend oog van Bert werd een grote boom verwijderd en werden nog wat andere klusjes uitgevoerd.

Verre reizen ... goed verhalen ...

Traditiegetrouw werd ook dit seizoen zo nu en dan ook weer een kijkje genomen buiten ons territorium. Op 31 januari 2009. ging een klein ploegje knotters aan de slag op het erf van bestuurslid, medeknotter en grootgrondbezitter. Er werden onder andere wil-gen geknot en een grote els verwijderd.

Op 28 februari jl. gingen we samen met collega-knotters van IVN-Alphen en wat “losse” vrijwilligers knotten op de Kadelanden bij Bodegraven. Wat een heerlijke werkdag op deze prachtige, niet voor publiek toegankelijke, locatie. De boswachter van Natuurmonumenten werkte zelf ook mee; hij vertelde dat hij erg onder de indruk is van onze knotploeg en hij zou ons graag volgend seizoen weer een keer terugzien.

Cijfers

Het seizoen wordt elk jaar wat langer, omdat we al heel vroeg weer beginnen met maaien en ook al vroeg weer gaan kloven en zagen. Hoewel de grote ploeg vanaf oktober aan de slag is, zijn enthousiastelingen al weer vanaf juli actief. Afgelopen seizoen liep dan ook vanaf 10 juli 2008 tot en met 27 maart 2009.

In dat seizoen waren er 18 knotzaterdagen, waarvan 3 extra dagen en 2 dagen op andere locaties (zie hierboven). Per knotzaterdag was de opkomst gemiddeld 19 personen. In totaal gaat het, inclusief het werk aan het bosje Vierheemskinderen, om 378 vrijwilligersdagen. Volgens mij een absoluut record!!! Daarnaast werd er in de periode juli tot en met september 2008 op 9 dagen gemaaid. Daarmee waren 33 vrijwilligersdagen gemoeid. Op 31 dagen werd er hout gezaagd, gekloofd en bezorgd. Gemiddeld waren daarbij 5 vrijwilligers aanwezig. Dat levert 152 vrijwilligersdagen op.

Op 10 doordeweekse dagen werden nog andere klussen gedaan zoals reparatie en onderhoud van het materiaal, inkoop van nieuwe gereedschappen, opruimen van het erf, etc etc. Daarmee waren nog eens 60 vrijwilligersdagen gemoeid.

In totaal is er dus dit seizoen op 84 verschillende dagen gewerkt, en is er voor 623 vrijwilligersdagen arbeid verricht.
Er is in totaal 71 kuub hout verkocht, hetgeen een opbrengst van ongeveer 2800 euro ten behoeve van onze vogelwerkgroep genereerde.

Als ik die cijfers zo eens even overzie, word ik er zelf een beetje stil van.

Mee knotten kan, lees meer over een ochtend knotten en kom eens kijken op een zaterdagochtend!